Liszka József: Határvidékek. Határok és határtalanságok az összehasonlító folklorisztika és etnológia szempontjából (Komárom-Somorja, 2016)
1. Néphit, népszokás, népi vallásosság
44 Néphit, népszokás, népi vallásosság Bußgesänge hört man singen Nonnen und der Mönche Chor, Aber hell auch hört man dringen Geigentöne draus hervor. Seine Geige mitzuführen, War des Geigers letzte Bitt’. »Wo so viele musizieren, Musizier’ ich Geiger mit!« An Cäcilias Kapelle Jetzt der Zug vorüberkam, Nach des offnen Kirchleins Schwelle Geigt er recht in tiefem Gram. Und wer kurz ihn noch gehasset, Seufzt: »Das arme Geigerlein!« »Eins noch bitt' ich«, singt er, »lasset Mich zur Heil’gen noch hinein!« Man gewährt ihm; vor dem Bilde Geigt er abermals sein Leid Und er rührt die Himmlischmilde: Horch! melodisch rauscht ihr Kleid! Lächelnd bückt das Bild sich nieder Aus der leben losen Ruh’, Wirft dem armen Sohn der Lieder Hin den zweiten goldnen Schuh. Voll Erstaunen steht die Menge, Und es sieht nun jeder Christ, Wie der Mann der Volksgesänge Selbst der Heil’gen teuer ist. Schön geschmückt mit Bändern, Kränzen, Wohl gestärkt mit Geld und Wein, Führen sie zu Sang und Tänzen In das Rathaus ihn hinein. Alle Unbill wird vergessen, Schön zum Fest erhellt das Haus, Und der Geiger ist gesessen Obenan beim lust’gen Schmaus. Barátoknak zsolozsmája, Apáczáknak bús kara Hangzék s közbe-közbe rája A hegedű bús dala. Mert a dalnok csak azt kérte, Mint utolsó nagy kegyet, Hegedűje hadd kisérje, S hadd daloljon még egyet. Szent Czeczilja templománál Vonulván el a csapat, Búja annak kapujánál Ah, még egyszer kifakadt. S ki előbb még megvetette, Mind sóhajt: „Beh bús szegény!” „Csak a szentnek - szól kesergve - Egy dalt még zenghessek én!” S bánatját mind eldalolta Térden állva ott alant, És a szent szűz meghallotta, Lám, ruhája megsuhant. Mosolygott, lehajtott rája S megértvén bús panaszát, A dalok szegény fiára Dobá másik saruját. A tömeg állt bámulatban, S látta mindenik hivő, Hogy ki oiy művész a dalban, Szentjük kedvelt hive ő! (Gyulai 1906, 97-99) Aber als sie voll vom Weine, Nimmt er seine Schuh zur Hand, Wandert so im Mondenscheine Lustig in ein andres Land.