Sárospataki Füzetek 13. (2009)
2009 / 3. szám - KÖZLEMÉNYEK - Postma Ferenc - Bozzay Réka: Die Briefe von Stephanus Bányai (1711-1767) an Prof. Ludovicus Casparus Valckenaer in Franeker, 1742-1760
Postma Ferenc - Bozzay Réka nisi me fallant, in animo est ostendere, nunquam ad bonam mentem seram aetatem esse. Vere scribo, quotquot a Vobis ad nos remeant, omnes, singularem in Gentem nostram voluntatem Tuam, qui vero, plus sapientes, vacivas aures praeclarissimis institutionibus Tuis commodant, dolent una mecum, non adolescen- tiorem aetatem ad Te adferre potuisse, vel sic tamen, exiguo tempore quoque, Te, et quidni adderem Magno Venema, frui potuisse, summa in felicitatis parte ponunt. Novi quod scribam nihil est. Et, quid ex hoc obscurissimo terrarum angulo, et rerum, quae elegantissima ingenia Vestra adficiunt, exspectari posset? Nisi hoc novum Vobis, at non insolitum Avorum aevo, res nostras in dies ire in deterius. Praeter e- nim chartis non conmittenda, ii sane, quorum aut parentes, aut ipsi ex nostris Protestantibus, unquam sacris pontificiis addicti fuerunt, carceribus, vinculis, // fustigationibus, et quibus non, ad avitam religionem amplectendam adiguntur. Et quod, proh dolor! manifesto documento est, exiguam admodum Spiritus mensuram hodie terris nostris donatam esse, poene omnes, qui conplures sunt, ad quos adfli- ctio iam pertigit, toedio malorum ad pontificios redierunt. Audisti procul dubio, Stephanum Szatmarium32 nostrum in Illustri Collegio Debretzinensi, quod alterum nobis praeter nostrum Patakinum in Hungária adhuc floret, Professorem agere. Clarissimi Collegae mei, David Sarkan33 et Michael Szatmári,34 praeclarissimo Nomine Franeker am 29.06.1748 [ASfF, S. 348, Nr. 12581], d.h. zusammen mit Gregorius Nádaskai u.a. 32 Stephanus Szathmári [Szathmári Paksi István] (1719-1791). Siehe dazu: Szinnyei, Band X, Sp. 121-122; Zoványi-Ladányi, S. 574-575. Er wurde 1747 Professor am Reformierten Kollegium in Debrecen. - N.B.: Als Student in Franeker [AStF, S. 335, Nr. 12119, und S. 340, Nr. 12299, vgl. dazu: Bozzay-Ladányi, Nr. 939] schrieb er im März 1742 ein Lobgedicht auf Bányai (siehe oben) bzw. am 16. September 1742 eine Eintragung in dessen Stammbuch: "In memoriam Franequerani contubernii [...]" (27 verso). Später - am 18. März 1744 - disputierte er dort gleichfalls unter der Anleitung von Hermannus Venema, siehe dazu: Auditorium: 119/1744.1, bzw.: 119/1745.2a, S. 343-402. Vorher aber - am 8. Mai 1743 - hatte er dort noch eine Ü- bungsdisputation verteidigt unter der Anleitung von Prof. Petrus Conradi, siehe o- ben Fußnote 11. - Auditorium, Personenverzeichnis, s.v. - Vier Briefe von Stephanus Szathmári an Valckenaer (1747-1755) sind heutzutage in der Sammlung BPL 339 (UB Leiden) vorhanden. 33 David Sarkan [Sárkány Dávid] (1700-1762). Siehe dazu: Szinnyei, Band XII, Sp. 189; Zoványi-Ladányi, S. 521. Er wurde 1734 Professor in Sárospatak. - N.B.: Er studierte damals (1730-1732) auch in Franeker, vgl. dazu: Bozzay-Ladányi, Nr. 857, bzw. Auditorium: 127/1732.i;2 (Übungsdisputation sub Vriemoet). Aus dieser Zeit kannte er bestimmt auch persönlich (den jungen) Valckenaer, der gerade dann - am 15. Juni 1731 - in Franeker Student wurde [ASfF, S. 328, Nr. 11839]. - N.B.: Am 14. De156 Siirospatiiki UiM