Mózessy Gergely (szerk.): Prohászka-tanulmányok, 2015-2017 (Székesfehérvár, 2017)

II. A PÜSPÖK RÓMAI MEGÍTÉLÉSE - Tusor Péter Prohászka Ottokár és a római Sacra Congregatio Consistorialis, 1911-1913

Tusor Péter: PROHÁSZKA OTTOKÁR A RÓMAI SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS ELŐTT (1911-1913)

5.

Deinde exponit auctor^ quam multum dependeamus in intel1igendo Su sensu & dicit: Intellectus noster est sicut vas (receptaculum) rigidum, firmum. Si hoc est triangulare tunc non recipit in se objectum quadrang,ulare, & si est quatuor angulare, non recipit in se triangulare ob4® citum." Ita est etiam aliquomodoin intellectu. Sensus dant certam formam, certam visionem intellectui, & tunc aliae formae non similes (propinquae) non possunt intrare in intellectum. Ita subduntur individui, aetates dominio idearum sympatheticarum vel apathicarum, seu proprie loquendo sub dominio sensus. Hi sensus nos caecos aut videntes faciunt, quandoque ita propinquos nos ponunt alicui objecto, ut tunc hoc quasi revelatio dominatur nostri, quasi visio clara nos animat & beatificat.

Hoc experimur in .omni linea cognitionis. $ion_solum_in_phil.qsq£h£a, se d_e t i am _ in_sc ien t i a_naturalui in_geqme t r iai_ in_ma themat ic a_habemus __ y is Iones _re v el_at iones , quae a recta situations animi erga certas veritates, ab harmonia relate ad illas, dicamus, a certa affinitate formae ( Formverwandtsc haf t, aljik rokonság) cum illis dependent. Etenim mathematica est pura piop&tirio (similitudo) & geometria est pura forma, ita ergo

.. i i

sensus s-©as-us formarum (Formgefuhl, formae^tek) attractare & sentire potest rectas constructiones.

Insuper, Quan tun\_ inv en i tur _ in _mor al i _de _s ens u ( sens ib il ita/te ), £§-sensu_mensurarum (de rhythmo) de_tactu ( tapintat, Jákt), ! Etenim hic (in moral itate) omnia dependent ex amore boni,ex sensu erga illud.

Et conscientia (1elki ismeret, gewissen), quamvis sit et scientia, sicut jam nomen dicit, tamen proprie loquendo est subtilis, recta sens ib ilitas,

j i i i

(sensus, Sensibilität, eVtz.eke.jiys eg), vita, mensura, tactus. Scio quidem, animam in ftbo desiderio erga meliorem & nobiliorem moral itatem indigere ideis magnis, fulgentibus, indigere revelatione divina, experientia saeculorum^ & hanc lucem oportet cum devotione acceptare & sequi fideliter. Tamen moralitás non est in lege, non in idea (Ideal i), sed in sensu animi qui jam in statu subconscientiae (l/nterbevuss tse in , öntudatai 1 attaséd magis adhuc per suas expressiones in conscientia (óntudat,Bevusstsfin ) ipsa inventas reagit contra ^ijlaí ia & semper pulchriores & subtiliores formas dat vitae. /Kon scientia facit moralitatem, sed cal idus, nob il is sensus,- illud quod animae Interest, ( Interesse,erdekeltseg), traditio fiducial is,

& in hac materia illi erunt excellentes (Genialen ), qui sentiunt illud, quod est bonum i nobile & non multum ratiocinantur, sed fiducialiter sequuntur suas inspirationes. Et Hicut dantur corpora pulchra & proportlonata, ita & dantur psyohologiae, quae in sensu, in potentiis, in inclinationibus suis bene sunt aequilibratae, in istis etiam sensus pulchri &

Prohószka-tanulmónyok, 2015-201 7

317