Erdő Péter (szerk.): Bűn és isteni irgalom mint a mai ember problémája - Studia Theologica Budapestinensia 30. (2002)

László Vanyó: The Patristic interpretation of 'Redemptio'

The aim of the restoration of the "image" and "likeness"- that is the work of the Son and the Holy Spirit, who function as realizing “hands", - that the man made living and perfect obtains and receives the “perfect Father". The trinitarian structure of the recapitulation here became more clear.38 39

The whole man and not a part of the man is the image and the likeness of God, therefore it is necessary, that the Holy Spirit with the soul and by the mediation of the soul unites with the body too. This perfect, spiritalis man is the image and likeness of God. If the Spirit is not in him, he is no complet, no perfect, he is animalis, even if the image (eikon, imago) is present in him.40 The restoration of the image and the likeness is a reciprocal process between the Word and the man though the initiative of the Word, who assimilates the man to himself, the man on the other hand assimilates Christ.41 The guar38 “Agnitio enim Dei renovat hominem. Et in eo quod dicit, 'secundum imaginem conditoris,, recapitulationem manifestavit eiusdem hominis, qui in initio secundum imaginem factus est Dei" (AH V,12,4. Harvey 11,353)

39 E"...sic in fine Verbum Patris et Spiritus Dei, adunitus antique substantiae plasmationis Adae, viventem et perfectum effecit hominem, capientem perfectum Patrem; ut quemadmodum in animali omnes mortui sumus, sic in spirituali omnes vivificemur... Et propter hoc in fine non ex voluntate carnis, neque ex voluntate viri, sed ex placito Patris manus eius vivum perfecerunt hominem, uti fiat Adam secundum imaginem et similitudinem Dei" (AH V, 1,3 Harvey II, 317)

40 "Per manus enim Patris, id est per Filium et Spiritum fit homo secundum similitudinem Dei, sed non pars hominis. Anima autem et spiritus pars hominis esse possunt, homo autem nequaquam; perfectus enim homo commixtio et adunitio est animae assumentis Spiritum Patris, et admixta ei carni, quae est plasmata secundum imaginem Dei" (AH V,6,l Harvey 11,333); “Cum autem spiritus hic commixtus animae unitur plasmati, propter effusionem Spiritus spiritalis est perfectus homo factus est: et hic est, qui secundum imaginem et similitudinem factus est Dei. Si autem defuerit animae spiritus, animalis est vero, qui est talis, et carnalis derelictus imperfectus erit: imaginem quidam habens in plasmate, similitudinem vero non assumens per Spiritum; sicut autem hic imperfectus est" (AH V, 6,1 Harvey 334)

41 " ...neque alteram manum Dei praeter hanc, quae ab initio usque ad finem format nos, et coaptat in vitam, et adest plasmati suo, et perficit illud secumdum imaginem et similitudinem Dei. Tunc autem hoc Verbum ostensum est, quando homo Verbum Dei factum est, semetipsum homini, et hominem sibimetipsi assimilans, ut per eam, quae est ad Filium similitudinem, pretiosus homo fiat Patris. In praeteritis temporibus, dicebatur quidem secundum imaginem Dei factum esse hominem, non autem ostendebatur. Adhuc enim invisibilis erat Verbum, cuius secundum imaginem homo factus fuerat. Propter hoc autem et similitudinem facile amisit. Quando autem caro Verbum Dei Factum est, utraque confirmavit; et imaginem enim ostendat veram, ipse hoc fiens, quod erat imago eius, et similitudinem firmans restituit, consimilem faciens hominem invisibili Patri per visibile Verbum" (AH V,16,l Harvey II, 367-68)

42