Alber, Joannis Nepomuk: Institutiones historiae ecclesiasticae Tom.5. (Agriae, 1825) - 89e

te, Imperiali corona, sceptroque spoliarent, ac una cum Religione, pacem, justitiam et libertatem opprimerent. Exstat hoc edictum apud Ray~ nald. ad a. i546. num. 109. Erat enim iisdem Protestantibus deliberatum, si Carolum devicissent , abrogato ei Imperio, alium e sua secta evehere ad Imperii Germanici dignitatem, et Catholicos omnes vel cogere ad suam sectam , vel expellere e tota Germania. Reges, quos incitabant adversus Carolum Imp. erat Gallus, Anglus, et Danus. Galliae Rex Franciscus. favebat Prole- stantibus, quod cum tamen occultum vellet esse, faciebat, non milite, sed tantum ducentis millibus aureorum missis subsidio. Christiernus III. Rex Daniae jam Lutheranismo recepto in Dániám , et a se quoque suscepto , aperte ipsis etiam armis suppetias tulit. Henricus VIII. Rex Angliáé, quamvis et ipse jam defecisset a R eligione, nihil auxilii praebuit. Jam conflictabatur cum morbis, nec multo post decessit. Sed Bohemi se conjunxerunt cum Protestantibus in Germania.

Nec tamen hoc edictum ante promulgavit Carolus Imp. quam Protestantes suas ad campum exposuissent copias. Habebant in exercitu suo ad nonaginta peditum , decem millia equitum. Imperatoris exercitus , quem subito contrahere poterat, constabat nonnisi quadraginta , et quinque millibus: e quibus erant millia peditum duodecim, et equites mille missi ex Italia , a Romano Pontifice maximam partem, Initium belli Protestantes fecerunt Fiessam oppidum in ditione Episcopi Augustani adgrediendo , sibique subjiciendo cum locis pluribus aliis duce Sebastiano Scertelo. Quod cum factum esset, Fer- dinandus Dux Albae, qui Caesareis praeerat copiis, et ipse adgressus est Scertelum, et in fugam

68 Institut. Hist. Eccl. Pars H.