Cherrier Miklós János: Institutiones Historiae Ecclesiasticae. Tom.3. (Pestini, 1841) - 21.951c
75 delectabantur, ita quidem ut Latini plerumque Philosophiam Aristotelis pro fundamento sumerent, ejusdemque Stagiritae asserta de natura, ortu, et fine universi discuterentur, Systema ab illo stabilitum pro norma disputandi utrinque sumeretur, sic- que methodus Syllogistica in Scholis universaliter invalesceret. Unde nulli mirum videri debet, ignobilem quemdam disputandi pruritum exinde originem traxisse, ac longo tempore durasse, no- 'civa partium studia promanasse, barbariem quamdam systema- ticam invaluisse, elegantiores artes , et scientias inter argutas ejusmodi disputationes neglectas, nimis familiarem juventutis Christianae cum Arabibus conversationem auctam , et non parvas inde mutationes Theologiae Systemati inductas fuisse ,4). At reperiebantur tales quoque praesertim inter Hibernos, qui acumine ingenii profundiores etiam Philosophiae recessus penetrarent, ac non solum Aristotelis imitatores essent, verum etiam propria mente ulterius progredi auderent. Inter hos facile princeps erat Joannes Érig ena Scotos Caroli Calvi aulicus, et familiaris, qui primus Theologiam Scholasticam cum mystica componere coepit 15). Huc accedunt Dungalus aeque Scotus l6), et Henricus Anlissiodorensis acutissimae mentis monachi, quorum postremus in veritatem methodo Cartesiuna jam inqui- sivisse refertur, vid. Le Beuf. memoires pour 1’ Histoire d’ Au- xerre Tom. II. p. 841. *) A,credum regem diversas literaturae paries uti Geometriam , Architecturam, Astronomiam, Philosophiam feliciter tractasse, ac humaniores quoque literas insigniter calluisse, non solum leges multae , quas condidit, verum etiam opera, quae in linguam Anglosa- xonicam versa luce publica donavit, satis ostendunt. Scripta quibus vertendis se praesertim impendit, erant: Davidis Psalterium, Orosii et V. Bedae Historiae Gregorii dialogi et alia. Ex viris doctis, quos in aula sua velut familiares fovebat celebriores erant Joannes Saxo, Grimbaldus et Asser , quorum opera Scholam Oxoniensem renovavit. Vid. Hambergers Zuverlässige Nachrichten P. III. p. 660. ##) Superstitiosus hic rumor multum auctus est, per summam Gerberti fortunam, qua is, velut ex humili stirpe natus, et ex clauU) Gunzo epist. ad monachos Augiens. in Mar tene collect, amplissimor. .monum. veter. T. III. p. 304. 15) Exstant ejus 5 libri de divisione naturae, qui tamen nimis obscuri sunt; hos edidit Thomas Gale Oxo- n i i 1681. 16) Hist. Iit. de la France T. IV, Jp. 493.
