Cherrier Miklós János: Institutiones Historiae Ecclesiasticae. Tom.2. (Pestini, 1840) - 21.951b
20 scopis et doctoribus per Valentem in exilium pulsis redeundi facultatem publicari, eisque pristinas sedes restitui jussit, et cunctas Christianorum sectas , Donatistis, Manichaeis Photi- nianis, et Eunomianis exceptis, religionem suam exercere permisit 90). Vulentinianus II. frater Gratiani Ariana olim labe infectus, sed dein vestigia patris secutus Religionem Christianam protegere coepit quidem 9l), sed e medio sublatus spei de se conceptae haud respondere potuit. Post mortem Valentiniani habenas utriusque imperii rexit Theodosius omnigena virtute et qualitatibus praeditus, ac Trajano relate ad clementiam ac liberalitatem simillimus princeps 92) nonnihil tamen in iram proclivior 93). Sub hoc ethnicorum superstitioni finis tandem impositus est. Is enim ut Religionem Christianam dominantem redderet, templa deorum penitus everti, ac teste Socrate 94). simulacra idolorum in lebetes et alias res ad communem usum aptas conflari jussit. Sacrificia et ritus profanos interdixit poena capitis in refractavioB dictata, gentiles urbibus exulare fecit infamia notatos 95), cunctaque sectariorum quorumcunque conventicula prohibuit; denique ad varias lites, tunc temporis componendas, et ad disciplinam ecclesiasticam tum condendam, tum stabiliendam Constantinopoli concilium indixit. Finem vitae suae praesentiens Theodosius .11. anno 395. duos filios imperii haeredes constituit Arcadium, quem Orienti, et Honorium, quem Occidenti praefecit. Arcadius decretis patris firmiter inhaerens ethnicae superstitionis reliquias penitus extir- pare conabatur, missis per totum imperium orientale monachis qui veram Christi doctrinam fidelibus praedicarent Alium situm res Christianae occidentis habuerunt sub Honorio , qui usque anuum 423. et Valeulinianu III. qui usque 455. imperium tenuit; ibi enim atroces Italiae invasiones, et immanes barbarorum depopulationes a relictis et iratis diis in poenam irrogatas fuisse spargebant gentiles96), quin potestas civilin 9O) Sozatnenus H. E. Lib. VII. c. 2. T/ieodortlus II. E. Lib. V, c, I. 2. 91) Theodoretus ibid. c. 15. 92) Victor in epist. c. 48. n. 8. seqq. 93) Zoximus L. IV. c. 27. 28. 94) Socrates H. E. Lib.V. c. 16. 95. 95) Sozomenus H. E. Lib. VII. VII. c. 12. 96) Zozimits Lib, IV. c. 59.
