Frank Ignác: Specimen elaborandarum institutionum juris civilis Hungarici continens: I. Praecognita II. Doctrinam de donatione regia (Cassoviae, 1823) - 10.393

Al 6 mb T u tu II.

De vi ac potestate consuetudinis.

§• 33Origo juris consuetudinarii,

Consuetudo juris privati ex autonómia populi originem et vim suam trahit.

1. Quamvis nempe normas juris legifera potestas constituere possit, et scita legum singuli observare debeant; per se nihilominus populo»facultas competit, praeter scriptum jus alias insuper normas juris adoptandi. Nam leges eatenus tantum obligant, quatenus aliquid constituerunt, de caetero libertatem po* puli minime restringunt. Itaque intra limites legum, institutorumque civilium tum singuli cives per pacta, tum integer populus per consuetudinem, quae species tacitae conventionis est, autonómiám exercere, i. e. proprias sibi juris normas condere possunt.

2. Quoad originem consuetudinis (téves«*, principium essendi), discriminare opus est occasionem, causam, et modum ejus introducendae. Occasionem facit legalis normae defectus, isque verus, vel opinatus; causam opinio juris vel aequitatis, itidem vera vel erronea, constituit; modus denique in tacita civium consensione, factis declarata, consistit. Quo in genere nulla sunt populi facta, in eodem neque tacita civium consensio demonstrari, neque er- go jus consuetudinarium adstrui potest.

3. Sed quomodo facta et opiniones totius populi in eandem normam tacite consentire possunt, quando neque paucorum hominum , consilia licet conferentium,