Frank Ignác: Specimen elaborandarum institutionum juris civilis Hungarici continens: I. Praecognita II. Doctrinam de donatione regia (Cassoviae, 1823) - 10.393
men nulla ratio est, cur fides illius impugnetur. Nam primo testis est historia, et ipsum decretum anni 1298, ita tunc convulsum regni statum fuisse, ut reformatio rei judiciariae suapte necessaria fieret.’ Scimus deinde certissime, statuta quaepiam ad causarum processus pertinentia, per Carolum R. edita, et ad singulos Comitatus transmissa fuisse, testante id Arte notariali, sub Ludovico I. conscripta b). Fragmentum etiam eorum statutorum, de exsequendis birsagiis sonans, ibidem legimus c), ex quo manifestum fit, non leves eas mutationes fuisse, quas Carolus invexit. Neque infirmatur Werboczii traditio per id, quod jam in antiquioribus monumentis partes processus judiciarii memorentur, veluti citatio, procuratio , exceptiones, replicationes, probationes per testium responsionem et privilegii ostensionem , sententia , adpellatio, executio , in integrum restitutio d); haec enim ab nullo processu abesse possunt; nemo autem negat, ante Carolum R. fuisse aliquem ordinem judiciorum, sed is, qui fuit, sub Carolo R. dicitur reformationem subivisse. — Alia quaestio est, utrum nova illa judiciorum forma ex Galliae finibus advocata sit? Et facile quidem opinio talis inde nasci potuit, quod Carolus R. ex Andegavensibus Principibus originem duceret; verum tamen si quis tra* ditionem cum ratione negare velit, is et processum, quo Gallia tunc utebatur, penitus cognitum habere, et discrepantiam ab Caroli institutis liquido demonstrare debet. — Caeterum, inde a Carolo R. processus hungaricus plures jam reformationes subivit, O...... 48 ...... 'b) quam ex reteri MS. codice biblioth. Caes. Vienn. desum- tam publici juris fecit M. G. Kovacbich, Pestini, 1799» bi 4* — CJ pag. 2. — d) Kelemen: Hist, firs, p. 146.
