Hittudományi Folyóirat 15. (1904)
Dr. Huszár Elemér: A visitatio liminum
A VISITATIO LIMINUM. 505 agendi debet gregem salubriter visitare. (IX. Ger. Decr. I. k. 31. c. 17. fej.) Már szent Kelemen Írja: diaconi ecclesiae sint tamquam oculi episcopi, oberrantes et circumlustrantes cum verecundia actus totius ecclesiae et perscrutantes diligentius, si quem videant vicium fieri precipicio et proximum esse peccato ut referant hec ad episcopum (Gratian Decr. I r. 93. dist. 6. fej.) Mórt IX. Gergely is decretalisai I. k. 23. c.־ben azt mondja: ut archidiaconus post episcopum sciat se vicarium esse eius in omnibus et ut de tertio in tertium annum si episcopus non potest, parochiam universam circumeat et cuncta quae emendatione indigent, ad vicem sui episcopi corrigat et emendet. Csakhogy a püspökök idővel teljesen az archidiaconusokra bizták a visitatiót, az 1549-iki kölni zsinat az egyházi disciplina leghathatósabb orvosszeréül azt ajánlja, hogy a püspökök az egyházmegye látogatását személyesen végezzék. A tridenti zsinat 24-ik sessiójában (1563. nov. 11.) hozott 3-ik reform decretum a visitatióra nézve ma érvényes jog alapja: Patriarchae Primates Metropolitani et Episcopi propriam diocesim per seipsos aut si legitime impediti fuerint, per unum generalem Vicarium aut visitatorem si quotanis totam propter eius latitudinem visitare non poterunt, saltem majorem eius partem, ita tamen ut tota biennio per se vel Visitatores suos compleatur, visitare non praetermittant. Archidiaconi autem, Decani et alii inferiores in iis Ecclesiis ubi hactenus visitationem exercere legitime consueverunt, debeant quidem, assumpto notario, de consensu Episcopi deinceps per seipsos tantum ibidem visitare, cui ipsi Archidiaconi vel alii inferiores, visitationis factae infra mensem rationem reddere et depo- sitiones testium ac integra acta ei exhibere teneantur, non obstantibus quacunque consuetudine etiam immemorabili^ atque exemptionibus et privilegiis quibuscumque. Visita- tionum autem omnium istarum praecipuum sit scopus : sanam orthodoxamque doctrinam expulsis haeresibus, inducere, bonos mores tueri, pravos corrigere, populum exhortationibus
