Hittudományi Folyóirat 14. (1903)
Dr. Huszár Elemér: Az egyházhatalom kettős vagy hármas felosztása
AZ EGYHÁZHATALOM KETTŐS VAGY HÁRMAS FELOSZTÁSA. 479 Azt mondja Verbőczy a Tripartitum II. P. B. titulusában: quamvis olim populus Hungarorum dum adhuc ritu viveret gentilium et non regem sed ducem ac capitaneos haberet directores, omnis potestas condendae legis et constitutionis apud eos fuerit. Verum nosteaquam ad fidem catholicam sunt converti et regem sponte sibiipsis elegerunt, tam condendae legis quam etiam cuiuslibet possessionarme colla- tionis atque omnis judiciariae potestatis facultas in juris- dictionem sacrae Regni huius Coronae qua cuncti Reges Hungáriáé coronari solent et subsequenter Principem ac Regem nostrum legitime constitutum, simul cum imperio et regimine translata est. Et sic postea reges ipsi, convo- cato interrogatoque populo constitutiones facere coeperunt, prout et temporibus nostris fieri consuevit. Attamen prin- ceps proprio motu et absolute, potissimum super rebus juri divino et [naturali praejudicantibus atque etiam vetustae libertati totius Hungáriáé gentis derogantibus constitutiones facere non potest, sed accessito interrogatoque populo: si eis tales leges placeant an non: qui cum responderint quod sic, tales postea sanctiones, salvo semper divino naturalique jure, pro legibus observantur. Plerumque autem et populus ipse nonnulla quae ad publicum bonum conducere arbitratur, unanimi consensu decernit, in scriptisque principi porrigit supplicans super illis leges sibi. Et si princeps ipse eiusce- modi sanctiones acceptaverit et approbraverit, tunc vim legis pari modo sortiuntur et de facto pro legibus reputan- tur. Quae tamen omnia specialiter principis et non populi statuta nuncupantur eo quod nisi utroque modo principis ac- cederet consensus et confirmatio, nullius censeretur firmita- tis ipsa constitutio. Verum generali nomine constitutiones ipsae saepenumero Regni decreta vocitantur. II. De az ember nemcsak a természeti, hanem a természet- fölötti rendben is társas lény: innen van, hogy kezdettől fogva minden népeknél a polgári hatalom mellett a vallási hatalmat is találjuk. A patriarchalis társadalomban persze
