Folia Theologica 11. (2000)

Szabolcs Anzelm Szuromi: The Character of Juridical Personality of Monastery as a Community of Persons up to the 13th Century

102

Sz. A. SZUROMI

(451)6 and canon 50 of the council of Toledo IV,7 played an important role in the regulation of this way of life, in particular in its relation to the bishop.

We can characterize the status of religious houses chiefly by their autonomy, for they were such independent (sui iuris) communities8 that fell under the jurisdiction of the diocesan bishop only in regard to their external activity,9 although possibly it was partially the consequence of privileges granted by the Pope.10 Furthermore, the abbots, or rather the

6 Can. IV. “...Monachos vero per unamquamque civitatem, aut regionem, subjectos esse episcopo, et quietem diligere, et intentos esse tantummodo jejunio, et orationi, in locis quibus renuntiaverunt saeculo permanentes. Nec ecclesiasticis vero, nec saecularibus negotiis communicent, vel in aliquo sint molesti, propria monastaria deserentes, nisi forte his praecipiatur propter opus necessarium ab episcopo civitatis. Nullum vero recipere in monasteriis servum obtentu monachi, praeter sui domini conscientiam. Transgredientem vero hanc definitionem nostram excommunicatum esse decrevimus, ne nomen Dei blasphemetur. Verumtamen episcopum convenit civitatis competentem monasteriorum providentiam gerere”, Versio Dionysiana, J. P. Migne, Patrologia cursus completus, series latina, Paris 1844-1864, torn. 67, col. 172.

7 “Clericis qui monachorum propositum appetunt, quia meliorem uitam sequi cupiunt, liberos eis ab episcopo in monasteriis largiri oportet ingressus, nec interdici propositum eorum qui ad contemplationis desiderium transire nituntur”, F. Thaner, Anselmi Collectio Canonum, tom. I—II, Oeniponte 1906-1915, 432 (Book VII. can 169).

8 R. Henseler, Orclensrecht, in Münsterischer Kommentar zum Codex iuris canonici, K. LOdicke (Hrsg.), II, Münster 1987, 25.

9 See for example X 3. 37. 4. “Ad audentiam nostram te significante pervenit, quod nonnulli monachi, lege tibi diocesana subiecti, in quibusdam prioratibus habitant solitarii contra statutum generalis concilii. Ideoquefraternitati tuae mandamus, quatenus ipsorum monachorum abbates seu priores, ut vel ipsos ad claustrum revocent, facientes in ipsis ecclesiis deserviri per clericos saeculares, vel alios monachos eisdem associent, cum quibus vitam possint ducere regularem, monitione praemissa per censuram ecclesiasticam appellatione remota compellas, proviso, quod ad exemptos manum occasione mandati huiusmodi non extendas", A. FRIEDBERG (ed.), Corpus luris Canonici, Lipsiae 1879, tom. II, col. 609.

10 C 18 q. 2 c. 5. “Quam sit necessarium monasteriorum quieti prospicere, etc. Et infra: §. 1. Interdicimus igitur in nomine Domini nostri, ex auctoritate B. Petri apostolorum principis, (cuius uice huic Romanae ecclesiae presidemus), ut episcoporum nullus aut secularium ultra présumât de redditibus, uel cartis monasteriomm, uel de cellis uel uillis, que ad ea pertinent, quocumque modo seu qualibet occasione minuere, uel dolos uel inmissiones aliquas facere. Et infra: §. 2. Defuncto uero abbate cuiuscumque congregationis non extraneus eligatur, nisi de eadem congregatione, quem sibi propria uoluntate concors fratrum societas elegerit. Quod si aptam inter se per