Folia Theologica et Canonica 7. 29/21 (2018)

Sacra theologia

116 SZABOLCS ANZELM SZUROMI, O.Praem. tutto il funzionamento déllé istituzioni ecclesiastiche, la somministrazione dei sacramenti e dei sacramentali ed i rapporti reciproci dei vari gradi degli ordini ecclesiastici. Ciö vale in particolarmente per la determinazione dei doveri e dei diritti dei vescovi. Conformemente ai decreti del Concilio di Nicea (cfr. cc. 4 e 6)16 rientrava nella competenza del concilio l'elezione del vescovo, per cui era indispensabile la presenza dell’arcivescovo. II vescovo eletto davanti al clero e dal popolo in seguito aveva bisogno della conferma da parte del metropolitae degli altri vescovi della regione, nonché di quella del re (consensus), di cui leggiamo nel canone 19 del IV Concilio di Toledo.17 II XII Concilio di Toledo invece stabili che l'ordinazione del vescovo eletto era il diritto dell’arci vescovo di Toledo.18 L’influsso del sovrano sulle investiture delle sedi vescovili conti­­nuava ad essere un problema generale nonostante il fatto ehe ormai il Concilio di Parigi del 614 avesse stabilito contro Clotario ehe l’elezione dei vescovi do­­vevano svolgersi sempre in maniera indipendente dal potere laico.19 Sappiamo pure ehe Papa Leone II (681-683) in seguito al III Concilio di Costantinopoli 16 Cone. Niceanum 1 (325) c. 4: Episcopum convenit maxime quidem ab omnibus qui sunt in pro­vincia episcopis ordinari. Si autem hoc difficile fuerit, aut propter instantem necessitatem, aut propter itineris longitudinem, tribus tamen omnimodis in idipsum convenientibus, et absentibus quoque pari modo decernentibus, et per scripta consentientibus, tunc ordinatio celebratur. Fir­mitas autem eorum quae geruntur per unamquamque provinciam, metropolitano tribuatur epis­copo. Conciliorum oecumenicorum decreta, Bologna 1973. 7; c. 6: Antiqua consuetudo serve­tur per Aegyptum, Lybiam, et Pentapolim, ita ut Alexandrinus episcopus horum omnium habeat potestatem. Quia et urbis Romae episcopo parilis mos est. Similiter autem et apud Antiochiam, caeterasque provincias, suis privilegia serventur Ecclesiis. Illud autem generaliter clarum est. quod si quis praeter sententiam metropolitani fuerit factus episcopus, hunc magna synodus defi­nivit episcopu esse non oportet. Sin autem communi cunctorum decreto rationabili, et secundum ecclesiasticam regulam conprobato, duo aut tres, propter contentiones proprias, contradicunt, obtineat sententia plurimorum. Conciliorum, 8-9. 17 Cone. Toletanum IV (633) c. 19: (...) Sed nec ille deinceps sacerdos erit, quem nec clerus, nec populus propriae ciuitatis elegit, uel auctoritas metropolitani, uel conprouincialium sacerdotum assensus non exquisiuit. Quicumque ergo deinceps ad ordinem sacerdocii postulatus, et in his. que predicta sunt, exquisitus, in nullo horum deprehensus fuerit, et examinatus probabili uita at­que doctrina exstiterit, tunc secundum sinodalia uel decretalia constituta cum omnium clerico­rum uel ciuium uoluntate ab uniuersis conprouincialibus episcopis, aut certe a tribus, in sacerdo­tem die dominico consecrabitur, conuenientibus ceteris, qui absentes sunt, suis litteris, et magis auctoritate uel presentia eius, qui metropolitanus Episcopus constitutus est. Episcopus autem conprouincialibus ibi consecrandus est, ubi metropolitanus elegerit; metropolitanus autem non nisi in ciuitate metropoli, conprouincialibus ibidem conuenientibus. Si quis autem deinceps contra predicta uetita canonum ad sacerdotii gradum indignus aspirare contenderit, cum ordina­toribus suis adepti honoris periculo subiacebit. Hinschius, P., (ed.), Decretales Pseudo-hido­­rianae et Capitula Angilramni, Lipsiae 1863 (repr. Aalen 1963) 368; cfr. D. 51 c. 5. 18 Cone. Toletanum XII (681) c. 6: (...) unde placuit omnibus pontificibus spaniae et Galliae, ut saluo priuilegio uniuscuiusque prouinciae licitum maneat deinceps Toletano pontifici quos­­quumque regalis potestas elegerit et licitum iamdicti Toletani episcopi iudicium dignos esse probauerit in quibuslibet prouinciis in praecedentium sedium praeficere praesules et desidenti­bus episcopis eligere successores. Vives, J. (ed.), Concilios visigóticos, 394. 19 Cone. Parisiense (614) cc. 2-3. Corpus Christianorum. Series Latina, 147/A. 275-276.

Next

/
Oldalképek
Tartalom