Folia Theologica et Canonica 1. 23/15 (2012)
IUS CANONICUM - Szabolcs Anzelm Szuromi, Biblical Texts and Medieval Ecclesiastical Discipline up to the Decretum Gratiani
148 SZABOLCS ANZELM SZUROMI, O.PRAEM. Exodus 34;57 D. 4 cc. 22-23 de pen. are texts from Hosea 7:2 combined with the Glossa Interlinearis,58 Those canons which use the New Testament as source cite St. Paul’s First Letter to the Corinthians (C. 32 q. 1 c. 359; C. 32 q. 7 c. 1760), and his Letter to the Ephesians (D. 4 c. 9 de pen.61). The 32nd Causa of the Dec- return Gratiani deals with one of the most imoprtant fields of the contemporary sacramental discipline: the indissolvablety of the Christian marriage.62 Lor the foundation of the canonical concept regarding the sacrament of matrimony Gratian cites the Biblical passage: “A wife should not separate from her husband - and if she does separate she must either remain single or become reconcile to her husband - and a husband should not divorce his wife” (1 Cor 7:10- 11). The repentance of sins and the penitential practice are essential elements of the daily life of a Christian, who intends to reach the salvation. As an explanation of the Lather’s plan of salvation we can read a quotation in D. 4 c. 9 de pen.: “Blessed be the God and Lather of our Lord Jesus Christ, who has blessed us in Christ with every spiritual blessing in the heavens, as he chose us in him, bequo obligauit animam suam, et tacuerit, non rea erit, quicquid pollicita est et iurauit, opere con- plebit. Sin autem statim, ut audierit, contradixerit pater, et uota et iuramenta eius irrita erunt, nec obnoxia tenebitur sponsioni eo, quod contradixerit pater. Friedberg I. 1124. 57 D. 4 c. 13 de pen.: “Quid est quod dicitur: “Qui reddis iniquitatem filiis ac nepotibus?” Peccatum scilicet originale a patribus trahimus, et nisi per baptismi gratiam saluamur, etiam parentum culpam portamus, quia unum cum illis sumus. Reddet iniquitatem patrum in filiis, dum pro culpa parentis ex originali peccato anima polluitur prolis. Et rursus non reddit iniquitatem patrum in filiis, quia, cum ab originali culpa per baptismum liberamur, non iam parentum culpas, sed quas ipsi conmittimus habemus.” Friedberg I. 1235. 58 D. 4 c. 22 de pen.: Cum ita puniantur, ne cogitent, quod pro ueteribus peccatis patrum puniam eos, quia nunc, id est in presenti, pro maliciis suis, quas inuenerunt, circumdati sunt pena, et mala eorum, sicut putant, non possunt me latere; sed potius ipsae adinuentiones apertae sunt coram facie mea, que omnia clare uidet. Friedberg I. 1237. D. 4 c. 23 de pen.: Heretici non possunt uetera peccata contra Deum causari, cum antiquis operibus nouam addant inpietatem, et suis ligentur peccatis, et, cum Deum celare se putant, oculos eius uitare non possunt, quia uultus Domini super facientes mala. Friedberg I. 1237. 59 C. 32 q. 1 c. 3: In coniugio quis positus quecumque peccata fecerit, non propriam infuscant coniugem; sed fornicatio etiam uxorem coinquinat, ut iam non sit uiro suo licita, sed adultera. Friedberg I. 1116. 60 C. 32 q. 7 c. 17: “Uxor a uiro non discedat, nisi causa fornicationis; quod si discesserit, aut maneat innupta, aut reconcilietur uiro suo; et uir similiter non dimittat uxorem.” “Ideo non subdit de uiro quod de uxorem premisit, quia uiro licet ducere aliam.” Friedberg I. 1144. 61 D. 4 c. 9 de pen.: Benedictus Deus et pater Domini nostri Iesu Christi, qui benedixit nos in omni benedictione spirituali in celestibus in Christo Iesu, sicut elegit nos in ipso ante mundi constitutionem, ut essemus sancti et inmaculati in conspectu eius in karitate; cui predestinauit nos in adoptionem filiorum per Iesum Christum. Friedberg I. 1232. 62 Questio I: Quod autem meretrix in coniugem duci non debeat, multis auctoritatibus et rationibus probatur. Illa enim, que adulterii rea conuincitur, nisi post peractam penitenciam in coniugii consortio retineri non debet. Friedberg I. 1115. Cf. Questio VII: Nunc autem queritur, si ille, qui dimiserit uxorem suam causa fornicationis, illa uiuente aliam ducere poterit? Quod autem hoc fieri non possit (...). Friedberg 1.1140.
