Balmes Jakab: A protestantismus és katholicismus vonatkozással az europai polgárisodásra. II. kötet - 29. évfolyam (Pest, Emich Gusztáv Magyar Akad. Nyomdász, 1866)
Ötvenhetedik fejezet
252 utra tér. Ez elégséges lehetne arra, hogy azon szemrehányás ellenében igazoljuk, melylyel illették, midőn őt a népszabadság ellenségéül tüntették fel. pactum a subditis non reservetur. Sic Romani Tarquinium Superbum quem in regem susceperunt, propter ejus et aliorum tyrannidem a regno ejecerunt, substituta minori, scilicet consularia potestate. Sic etiam Dominitianus, qui modestissimis Imperatoribus Vespasiano patri et Tito fratri ejus suc- cessaret, dum tyrannidem exerceret, a senatu Romano interemptus est, omnibus quae perverse. Romanis fecerat per Senatus consultum juste et salubriter in irritum revocatis. Quo factum est, ut beatus Joannes Evangelista dilectus Dei discipulus, qui per ipsum Domitianum in Pathmos insulam fuerat exilio relegatus , ad Ephesum per senatus cunsultum remitteretur. Si vero ad jus alicujus superioris pertineat multitudini providere de ex rege, spectandum est ab eo remedium contra tyranni nequitiam. Sic Archelai qui in Judaea pro Herode patre suo regnare jam coeperat, paternam malitiam imitantis, Judaeis contra eum querimoniam ad Caesarem Augustum deferentibus, primo quidem potestas diminuitur, ablato sibi regio nomine, et medietate regni sui inter duos fratres suos divisa : deinde cum nec sic a tyrannide compesceretur a Tiberio Caesare relegatus est in exilium apud Lugdunum Galliae civitatem. Quod si omnino contra tyrannum auxilium humanum haberi non potest, recurrendum est ad regem omnium Deum, qui est adjutor in opportunitatibus et in tribulatione. Ejus enim potentiae subest, ut cor tyranni crudele convertat in mansuetudinem, secundum Salomonis sententiam. Proverb. 12. Cor regis in manu Dei, quocunque voluerit inclinabit illud. Ipse enim regis Assueri crudelitatem, qui Judaeis mortem parabit, in mansuetudinem vertit. Ipse est qui ita Na- buchodonosor crudelem regem convertit, quod factus est divinae potentiae praedicator. Nunc igitur, inquit, ego Nabuchodonosor laudo, et magnifico et glorifico regem coeli, quia opera ejus vera et viae éjus judicia, et gra- dientes in superbia potest homiliare. Dan. 4. Tyrannos vero, quos reputat conversione indignos, potest auferre de medio vel ad infimum statum reducere secundum illud Sapientis Eccles. 10. Sedem ducum superborum destruxit Deus, et sedere fecit mites pro eis. Ipse enim qui videns afflictionem populi sui in Aegypto, et audiens eorum clamorem Pharaonem dejecit cum exercitu suo in mare ; ipse est qui memoratum Nabochodonosor prius superbientem non solum ejectum de regni solio, sed etiam de hominum conBOrtio'in similitudinem bestiae cummutavit. Nec enim abbreviata manus ejus est, ut populum suum a tyrannis liberare non possit. Promittit enim populo suo per Isaiam , requiem se daturum a labore et confusione, ac servitute dura , qua ante servierat, et per Ezech. 34. dicit : Liberabo meum gregem de ore eorum pastorum, qui pascunt seipsos. Sed ut hoc beneficium populus a Deo consequi mereatur, debet a peccatis cessare, quia in ultionem peccati divina permissione impii accipiunt principatum, dicente Domino per Hoseam 13 : Dabo tibi regem in furore meo, et in Job 34. dici-
