Circulares literae dioecesanae anno 1915. ad clerum archidioecesis strigoniensis a Joanne Cardinale Csernoch principe primate regni Hungariae et archiepiscopo dimissae

XIX.

174

item theoretice et practice monstratur, quomodo ope sacramentorum ad multiplicia haec officia adimplenda sufficienter hauriri possint supernaturales gratiarum vires.

Certe laudabile est, quum ad corporalem vitam sustentandam cibus tribuitur parvulis, sed quanto maioris habet rationem beneficii, quum spiritualis ille verbi divini communicatur panis, qui a Filio Dei coelitus delatus nos pro vita aeterna nutriendi habet destinationem. Dum itaque reliquae scientiae ad hanc brevem vitam feliciter ac commode agendam referuntur, religionis doctrina ultra sepulchri limitem semet protendit infinitaque speculatur spatia. Nec tamen praesentem, ut nobis objicere amant, negligit vitam, cum haec imprimis in aeternitatis lumine considerata in sua ad aeternitatem relatione verum sortiatur pretium. Vera etenim praesentis vitae felicitas cum interna solummodo quietae conscientiae habetur pace, quae nonnisi ex religiose, Deo prae oculis habito, adimpletis promanat officiis. Omni jure itaque observare potuit celeberrimus quidam paedagogus (episcopus Sailer) facilius posse plantas animaliaque absque solis influxu vegeta subsistere, quam virtutem stabiles in corde humano absque religione figere radices. Immo acerba quotidianae vitae experientia satsuperque probatum est ampliorem scientiam unctione religionis destitutam in profundiorem verti populorum ruinam. Uti enim pro singulis hominibus psalmi verificantur verba: „Lucerna pedibus meis verbum tuum et lumen semitis meis“ (Ps. 118, 105.), ita familiarem et socialem vitam aliud ejusdem psaltis respicit eloquium: „Nisi Dominus aedificaverit domum, in vanum laboraverunt, qui aedificant eam.“ (Ps.

126, 1.) Non solum igitur schola, sed etiam tota vita humana per religiosam institutionem altioris cujusdam characteris fit particeps, quum lumine superni solis illustrata radiis quasi corruscet coelestibus.

Laudem meretur artifex, quum materiae inanimatae, lapidi vel ligno, formam imprimendo typum aliquem exteriorem in ea exprimit entibus viventibus similem. Quid de eo laboris sacerdotalis dicamus artificio, quod in immortalibus adolescentium animis internum typum exprimit, renovat vel auget summi Architypi, Dei nempe viventis, omnis vitae principii, nec solum typum vitae exprimendo, sed ipsam vitam divinam, participationem naturae divinae (2. Petr. 1, 4.) ipsis communicando. Merito igitur S. Joannes Chryso- stomus exinde concludit catechetam ac paedagogum Christianum omnibus statuariis longe esse superiorem, quippe qui „specimen producat artificii divinis humanisque oculis delectabile.“ (Hom. 62. in Matth.)

Legatione Christi fungentes, missione ab immaculata ejusdem sponsa provisi spiritualis lactis indumentum praebetis parvulorum animis lumine veritatis divinae eosdem illuminando pedesque eorum in semitis mandatorum divinorum dirigendo. Num sublimiorem finem praefigere vobis possitis eo, qui vobis propositus est: innocentiam animarum in baptismo san- ctificatarum conservare, gratiam ab ipsis acceptam augere, virtutem ac sanctitatem in ipsis promovere ac tali demum ratione eosdem aeternae salutis consortes reddere ? Proh dolor! in quotidianae vitae arena multae hos tenellos flores manent procellae, multas has innocentes animas cingent adversorum fatorum momenta periculo