Circulares litterae dioecesanae anno 1889. ad clerum archi-dioecesis strigoniensis a Joanne Cardinale Simor principe primate regni Hungariae et archi-episcopo dimissae
IV.
33 tissimo Cardinali Lavigerie, Archi-Episcopo Carthaginensi et Algeriensi verissime scribere potuerit: „Ecclesiam, si qui criminantur, aut ullo tempore fuisse servituti conniventem, aut non satis de eadem tollenda laboravisse, ii nec gratos se nec gnaros rerum probant, cum luculenter historia loquatur, quid hanc ad rem viri apostoliéi in ipsa Africa, quid ex urbe Roma, principe catholici orbis, Summi Pontifices praestiterint.“ Postquam servitutem suis in coloniis et ditionibus extra Europam summi principes, nec non status foederati Americani, ipseque imperator Brasiliae abolevissent, viget adhuc illa in Africa, et exercetur a IVlohamedanis Arabibus, exercetur- que majori vi ac crudelitate, atque exercebatur olim ab ethnicis Graecis et Romanis, ut adeo Africam nidum ignominiosae, crudelis simaeque servitutis rectissime dixerimus. Mohamedanorum Arabum vix non ea est mens de indole et natura servorum, quam ethnicorum Graecorum ac Romanorum fuisse novimus. Qualis autem haec fuerit, in superioribus citatis pastoralibus meis litteris exposui. Dicere enim, quod Plato1 dixit, a quo didicerunt Graeci ethnici, homines ab hominibus adeo differre, ut ab animo corpus, ab homine bellua, ut ab artifice instrumentum, quo ipse utitur, adeoque alios ad imperium, alios ad servitutem genitos; vel dicere, prout scripsit Juvenalis, qui Romanorum de servis sensum expressit:2 „Pone crucem servo. Meruit quo crimine servus supplicium? quis testis adsit? quis detulit? 0 demens! Ita servus homo est? Nihil fecerit: Esto. Hoc volo, sic jubeo: sit pro ratione voluntas,“ — multumne differt ab opinione Mohamedanorum quam de servis tenent, quamve in sua agendi cum iis ratione sequuntur ? Nimirum: se Mohamedis sectatores ideo existere in mundo, ut imperent ac dominentur; infideles autem, quales sunt omnes non asseclae Mohamedis, velut a Deo maledictos ideo existere, ut serviant; hos inter autem infimum gradum tenere Nigritas, qui sunt animam humanam non habentia bruta, a Deo ad hoc destinata, ut vendantur velut mancipia. Mohamedani igitur Arabes Nigritas tamquam commercii objecta considerant; in regiones, in quibus illi pacifice degunt, armati irruunt, et plurimis occisis, eos, qui superstites remanserunt, quasi pecora forent bruta, imo pejus crudeliusque quam pecora abigunt, in publicis foris ac nundinis venumdanda. Sed legamus, quae Sua Sanctitas Summus Pontifex hac de re scripsit ad Episcopos Brasiliae: „In re tamen persimili residet Nobis in animo alia quaedam cura, quae non mediocriter angit et nostram urget sollicitudinem. Quippe tam turpis hominum mercatura ea quidem mari fieri desiit, terra vero nimis multum, nimisque barbare exercetur: idque maxime in nonnullis Africae partibus. Hoc enim perverse a Mohamedanis posito, hominem Aethiopem (Nigritam) adsimi- lisve nationis vix aliquo numero supra esse bel luam, videre licet, et horrere perfidiam hominum atque immanitatem. Ex improviso in Aethiopum tribus, tale nihil metuentes, more irruunt impetuque praedonum; in pagos, in villas, in mapalia incursant, omnia vastant, populantur, diripiunt, viros perinde et feminas et pueros facile captos vinctosque abducunt, ut per vim ad nundinas trahant flagitiosissimas. Ex Aegypto, ex Zanzibar, partim quoque ex Sudan, quasi e stationibus, illae detestabiles expeditiones deduci solent; per longa itinera pergere viri constricti catenis, tenuissimo victu, sub crebra verberum caede; ad haec ferenda imbecilliores necari; 1 Politic. 1.1. — 2 Sat. 17. vers. 223.
