Circulares litterae dioecesanae anno 1873 ad clerum archi-dioecesis strigoniensis dimissae a principe primate regni Hungariae et archi-episcopo Joanne Cardinale Simor

IV.

25

praesentis spiritus, bonorumque operum abundantia. Non solum, inquit, volo vos a coeno esse liberos, sed albos esse, ac speciosos.“1)

Magnus labor, magna industria exercuit in Ecclesia pios, ut se ad tremendum sacrificii aut sacramenti mysterium dignos praestent. Horror peccati remotos custodivit a peccato, caritas Dei studio probitatis accendit, ut de virtute in virtutem progrediantur, Deo placentes in omnibus; et tamen quando oblatio facienda institit, reverentia majestatis summae illos perculit, pietas ante gradus altaris attonitos reddidit, timor animum pulsavit, religio, ut preces fundant, ut sensum humilitatis, propriae indignitatis, doloris, subjectionis obedientiae coram Deo pia oratione effundant, compulit, longo, saepe tempore orantes continuit.

S. Dionysius in epistola ad Demophilum narrat S. Carpum nutnquam sacrificium fuisse auspicatum, nisi inter prolixas suas ad praeparationem orationes visio confortans eidem apparuisset.

S. Ephrern, ne indignus celebret, tanta majestatis divinae in sacrificio veneratione tenebatur, ut ad suscipiendum presbyteratus ordinem permoveri non potuerit.

Nullus scit, an sit in caritate apud Deum; omnis timeat,omnis deprecetur, neces- se est. Indignum se ad sancta sanctorum censere et profiteri, perfectorum fuit semper. Suas infirmitates suspectas habere; proprii cordis pravos et profundissimos recessus, quos scrutari non valemus, formidare; multa, quorum obliviscimur, quae nec animadvertimus, cauta mente prosequi: piorum Dei famulorum fuit; ideo in deprecationibus assidui fuerunt, sed etiam in sacramentali peragenda confessione. „Quia quotidie delinquimus, quotidie ad poenitentiae lavacra curramus, quia ipsa sola virtus est, quae evacuat, quod in ventre animae culpa coadunat“ monet S. Gregorius M.2) Sapiens dogma est medicorum, ubi causae morbi permanentes sunt, remedia quoque permanentia esse debere; at etiam in pectore suo sacerdos peccati fomitem circumfert, quo semper ad malum impellitur, assidua ergo reparatione anima instauranda est.

Psalmodiae nocturna cantatio praeparationis ad tantum sacrificium habuit, ha- betque etiam hodie rationem. Nox in laudibus divinis consumebatur, mane incruentum sacrificium offerebatur. Socrates, fugam S. Athanasii narrans, scribit: „Vespera erat, populus autem per totam noctem vigilat, quia synaxis futura erat.“3)

Pachimeres Georgius e manuscripto codice, quem in bibliotheca Barberinorum invenit,4) hoc de usu veteri testimonium adduxit: „A vespera nocturnae decantatae sunt preces, postera quippe dio sacrum facere praesul decreverat.“

Missalia antiqua, Ordo Romanus, libri sacramentorum omnes testantur ante missam, „vigilias nocturnas“ cum „laudibus“ persolutas fuisse, persolvique debere; qui usus hodie quoque servatur, nam „hora tertia“ per Italos aurea in jure canonico sacra appellata est, postquam e Telesphori papae decreto, secundum ecclesiasticas sanctiones festis diebus post hanc horam sacra missarum solemnia celebrabantur. Antiqua Ecclesiae consuetudo, teste Ruperto abbate5), horam tertiam missis celebrandis ob honorem Sancti Spiritus destiuavit.6) 1

1) Hom. 17. in epist. ad Hebr. — 2) In illa repleti prius pro panibus. — 3) L. 2. Hist. ecol. c. 8. — 4) Hist. Mioh. Pal. 1. 1. — 5) L. 10. de divin. off. c. 18. — 6) Bona, Divinae psalm, c. 7. n. 3. pag. 445. —