Circulares litterae dioecesanae anno 1872. ad clerum archi-dioecesis strigoniensis dimissae a principe primate regni Hungariae et archi-episcopo Joanne Simor
XIII.
109 3. In Articulo tertio exponitur doctrina Catholica adversus alium Semirationalismi errorem, quo asseritur ac praetenditur plena autonómia et independentia rationis a fide in excolendis scientiis naturalibus et rationalibus ita, ut ipsa infallibilis certit udo fidei, et munus Ecclesiae divinitus injunctum ad custodiendum fidei depositum cum illis scientiis consistere haud posset. Haec assertae illius independentiae indoles sese prodit in ea forma erroris, qua is a S. Sede jam antea proscriptus erat. ') Dicitur nempe „cum aliud sit philosophus, aliud philosophia, ille jus et officium habet, se submittendi auctoritati, quam veram esse probaverit; ast philosophia neque potest, neque debet ulli sese submittere auctoritati.“ Ecclesia non solum non debet in philosophiam unquam advertere, verum debet ipsius philosophiae tolerare errores, eique relinquere, ut ipsa se corrigat, „philosophia tractanda est, nulla supernaturalis revelationis habita ratione.“ 4. Philosophia nemine negante, imo ipso Summo Pontifice Pio IX. diserte tradente, 1 2) habet quidem jus suis principiis, sua methodo ac suis conclusionibus utendi ita, ut nihil in se admittere debeat, quod non sit ab ipsa suis conditionibus acquisitum, aut sit ipsi alienum. Aeque certum et evictum est, a revelatione et revelationem proponente Ecclesia theologiae quidem, non autem philosophiae suppeditari principia, ut his fide creditis innitatur Objectum enim formale fidei, et scientiae est omnino diversum; illic est auctoritas Dei revelantis, hic intrinsecus perspecta veritas. Verumtamen fides et scientia rationalis ex parte saltem, commune habent objectum materiale. Multae enim veritates, quae ratione ex fontibus naturalibus cognosci possunt, atque ideo sunt objectum scientiae in humanis disciplinis, simul continentur explicite vel implicite in divina revelatione. Propterea in excolendis vix non omnibus scientiis ex infirmitate et per abusum rationis potest deveniri ad sententias, ipsi revelatae a Deo veritati oppositas. Quodsi itaque sint, qui in his objectis fidei et scientiae communibus postulent rationis et scientiae independentiam a fide sub praetextu, tali modo subverti legitimam libertatem, ipsamque naturam scientiae: ii quidem a veritate prorsus aberrant. Etenim quod fide catholica proponitur, est infallibiliter verum tum ratione Dei revelantis, tum ratione Ecclesiae proponentis, atque ideo supernatorali et immutabili mentis firnlitate pro vero habendum, quum non possit non esse verum. Unde assertio talis libertatis scientiae, ut fides non sit respicienda, tamquam norma dirigens ad deviandos errores, sed philosophia dicatur tractanda nulla habita ratione revelationis supernaturalis, includit negationem absolutae certitudinis et infallibili t at i s revelatae et per Ecclesiam propositae veritatis. Atque iccirco suo jure divino utens Concilium Vaticanum definivit, omnem assertionem, veritati illuminatae fidei contrariam, falsam esse; porro declaravit Ecclesiam jus etiam et officium divinitus habere falsi nominis scientiam proscribendi; et omnes Christi fideles huiusmodi opiniones, quae fidei doctrinae contrariae esse cognoscuntur, maxime si ab Ecclesia reprobatae fuerint, non solum prohiberi, tamquam legitimas scientiae conclusiones defendere, sed teneri eos potius, illas pro erroribus habere, tamquam qui fallacem veritatis speciem praeseferant. In correspondente autem Canone 2. error oppositus, qui tenet disciplinas humanas ea cum libertate tractandas esse, ut earum assertiones, etsi doctrinae revelatae adversentur, tamquam verae retineri , neque ab Ecclesia proscribi possint, anathemate perstringitur. 1) per Encycl. „Quanta cura.“ ddto 8. Decembr. 1864. — 2) in Litteris supr. citatis et ad A. Eppum Mo nac. et Frising. sub 11. Decemb. 1862 directis. 5
