Circulares litterae dioecesanae anno 1872. ad clerum archi-dioecesis strigoniensis dimissae a principe primate regni Hungariae et archi-episcopo Joanne Simor
XIII.
306 vandi etiam Constitutiones et Decreta, quibus pravae eiusmodi opiniones, quae isthic diserte non enumerantur, ab hac Sancta Sede proscriptae et prohibitae sunt. Datum Romae in publica Sessione in Vaticana Basilica solemniter celebrata anno Incarnationis Dominicae millesimo octingentesimo septuagesimo, die vigesima quarta Aprilis. Pontificatus Nostri anno vigesimo quarto. Ita est. Iosephus Episcopus S. Hippolyti, Secretarius Concilii Vaticani. OBSERVATIONES. Doctrina huius Capitis dirigitur contra errores recentiores Semirationalismi. 1. In primo Articulo prooemii instar declaratur duplicis generis esse nostras cognitiones, ad religionem pertinentes, nempe naturales et supernaturales ; ac hoc quidem non tantum si spectetur principium, quo acquiruntur, quod ratio est et revelatio ; sed etiam si consideretur objectum, circa quod cognitiones nostrae versantur, quum aliae sint ad quas naturalis ratio pertingere possit, aliae vero, mysteria appellari solitae, quae nisi revelatae sint, nobis innotescere minime possent. Ad quam veritatem firmandam ad verba S. Apostoli Pauli I. Cor. 2, 7-9» et ipsius Sanctissimi Salvatoris Matth. 11, 25. fit provocatio. 2. In secundo Articulo proponitur doctrina catholica tam contra eos, qui comminiscuntur, omnes veritates revelatas, postquam historice homini innotuissent, ab eodem ex internis principiis, lumine rationis perspectis, intelligi et demonstrari seu reconstrui posse, quam contra illos, qui distinguunt veritates revelatas in duplicem classem, quarum aliae fundamentum habeant in liberis Dei consiliis (v. gr. Sacramenta), aliae in se sint necessariae ex ipsis rerum essentiis, atqne de his posterioribus affirmant, illas ex principiis, lumine rationis perspectis philosophice posse demonstrari. De erroris huius existentia, gravitate, pernicie Acta S. Sedis dubitare non sinunt, quibus ille jam saepius proscriptus est. Jam Gregorius XVI. *) declaravit: „Superbi seu potius insipientis hominis est, fidei mysteria, quae exsuperant omnem sensum, humanis examinare ponderibus nostraeque mentis rationibus confidere, quae naturae humanae conditione debilis est, et infirma.“ Pius IX. autem Episcopos in Consistorio Secreto 9. Decembris, 1854. habito sic est affatus: „Sunt praeterea, Venerabiles Fratres, viri quidam eruditione praestantes, qui religionem munus esse fatentur longe praestantissimum a Deo hominibus datum, humanam nihilominus rationem tanto habent in pretio, tantopere extollunt, ut vel ipsi religioni aequiparandam stultissime putent. Hinc ex vana ipsorum opinione theologicae disciplinae perinde ac philosophicae tractandae sunt; cum tamen illae fidei dogmatibus innitantur, quibus nihil firmius, nihil stabilius, istae vero humana explicentur atque illustrentur ratione, qua nihil incertius, utpote quae varia est pro ingeniorum varietate, innumerisque fallaciis et praestigiis obnoxia. Ita quidem rejecta Ecclesiae auctoritate difficillimis quibusque reconditisque quaestionibus latissimus patuit campus, ratioque humana infirmis suis confisa viribus licentius excurrens turpissimos in errores lapsa est. ------Quamobrem istis hominibus--------demonstrandum est, quantae sit arroganti- 1 1) Encycl. d. 18. Cal. Sept. 1832.
