Circulares litterae dioecesanae anno 1869. ad clerum archi-dioecesis strigoniensis dimissae a principe primate regni Hungariae et archi-episcopo Joanne Simor
Nr. IX.
42 solida in religionem et Ecclesiam Catholicam pietas, et sinceram de concivibus bene merendi studium exploratum sit. Quidni has doles non in eminenti gradu requiretis in viris ad Catholicum Congressum mittendis? Vel forte pronas aures praebebitis agitatoribus, qui Vobis suos obtrudere conantur homines, quasi Vos consilii inopes illorum indigi essetis ope in re hac ad felicem exitum deducenda. Cum S. Joanne Vos hortor: „Charissimi, nolite omni spiritui credere, sed probate spiritus, si ex Deo sint? quoniam multi pseudoprophetae exierunt in mundum'). Quae communio Vobis cum habentibus malitiae libertatem2). Obsecro Vos cum S. Paulo3) per nomen Domini nostri Jesu Christi: ut idipsum dicatis omnes, et non sint in Vobis schismata: sitis autem perfecti in eodem sensu et in eadem senteiftia.“ Alterum consultationum Strigonii et Tirnaviae habitarum objectum praebuit res scholaris, quam tantis vicibus commendavi, nec unquam commendare cessabo, cum tam Ecclesiae, quam civilis societatis salutem a recta succrescentis juventutis educatione et institutione suspendi sciam. In circularibus ddto 2. Febr. h. a. Nr. 613. exaratis litteris adnotavi, quod immediata directio et inspectio scholarum elementarium confessionalium competat ipsis confessionibus, sive religiosis coetibus, quarum scholae sunt propriae, unde consequitur, directionem et inspectionem catholicarum elementarium scholarum, salva suprema simul civilis potestatis inspectione, esse penes communitates catholicas; adnotavi porro, quod de exercitio hujus juris statuere sit autonomici Senatus Catholici, qui cum necdum existat, interim scholas praedictas subesse directioni et inspectioni adusque vigenti; innui dein: hoc minime impedire, quominus catholicis fidelibus jam nunc amplior tribuatur in scholam, remque scholarem influxus, quodve mearum partium esse existimem, providere, ut fideles catholici hoc influxu non diu careant. Super hoc fidelibus in scholarem rem concedendo influxu consilia cum DD. VADiaconis contuli, qui omnes ejus erant mentis, ut influxu hoc fideles ocyus potiantur. Scopo hoc in eo coalitum fuit, ut in omnibus communitatibus, quae scholam catholicam elementarem habent, creetur sedes, vel senatus scholaris catholicus, cujus membra sint, patronus catholicus Ecclesiae vel ejus repraesentans, praeterea parochus loci et cooperatores, dein ludirector, ac tandem majoribus suffragiis e gremio fidelium deligendi viri non pauciores quam novem, et ruri non plures quam duodecim. Porro, ut senatus scholaris praesidium teneat parochus, ipse autem senatus eligat vicepraesidem, notarium et duos curatores, peculium scholae administraturos, atque ad reddendas senatui rationes obligatos. Recensui etiam in consultatione jura ac obligationes sive agenda senatus scholaris, quae ea potissimum sunt, quae sedibus seu senatibus scholaribus vi legis novellaris, de elementari institutione latae, quoad communes sive non confessionales scholas incumbunt, ac competunt, et quae §. §. 121. et 122. dictae legis recensentur, quam cum ad omnes et singulas parochias dimiserim, ab agendis senatus scholaris heic quoque recensendis abstineo. Sed primam ac praecipuam creandorum scholarium senatuum obligationem reticere nec volo nec possum, quae est, omni virium contentione id agendi, idque efficiendi, ut conditionibus ad amussim et quo ocyus satisfiat, quas 1 1) 1. Joan. 4. 1. — 2) 1. Petr. 2. 16. — 3) Cor. 1. 10.
