Circulares litterae dioecesanae a 16-a maji-31-am decembris 1867. ad clerum archi-dioecesis strigoniensis dimissae a principe primate regni Hungariae et archi-episcopo Joanne Simor
Nr. XVI.
95 tertiae personae, ut supra, tradere teneantur, neque de iis ullo modo absque licentia eorumdem superiorum, aut ipsius ordinarii disponere valeant. XIX. Declarat denique praemissa censenda esse concessa sine ullo praejudicio cujuscumque generalis, seu specialis indulti alicui ordini, seu personae a S. Sede impertiti, iisdemque praemissis cujuscumque ordinis, congregationis et instituti constitutiones , ac caetera quaecumque, etiam speciali mentione digna, in contrarium facientia, minime obstare. Datum Romae in S. Poenitentiaria die 18. Aprilis, 1867. A. M. Card. Panebianco M.P.—L. Peirano S. P. Secretarius. Strigonii, die 27-a Septembris, 1867. De adhibendis gentilium classicorum auctorum libris in institutione scholasticae juventutis catholicae quaesitum fuit ab Episcopatus Quebecensis Administratore, cui S. Congregatio S. Officii rescripsit, prout sequitur: „Ulme ac Rssme Domine uti Frater. Ex tuis litteris die 23. Novembris anno proxime elapso ad me datis Eminentissimi Patres Cardinales una mecum Sacrae Inquisitioni praepositi aegre admodum intellexerunt graves in ista dioecesi obortas esse et adhuc commoveri dissentiones inter viros potissimum ecclesiasticos propterea, quia in tradendis humanioribus litteris tum in seminario dioecesano, tum in aliis puerorum juvenumque collegiis, vigilantiae atque auctoritati tuae commissis, libri ab ethnicis auctoribus conscripti, licet emendati, praeleguntur. Non est profecto, cur qui hujusmodi libros a litterarum studiis amandandos existimant, hac in re vehementer sollicitos anxiosque se praebeant. Explorata enim res et antiqua constantique consuetudine comprobata, adolescentes etiam clericos germanam dicendi scribendique elegantiam et eloquentiam sive ex sapientissimis Sanctorum Patrum operibus, sive ex clarissimis ethnicis scriptoribus ab omni labe purgatis absque ullo periculo addiscere optimo jure posse. Id ab Ecclesia non toleratur modo, sed oirťnino permittitur, et a SSmo Domino Nostro Pio Papa IX. perspicue declaratum fuit in epistola encyclica ad Galliarum episcopos die 21. Martii 1853. missa. Quum igitur antiqui libri ab ethnicis graece aut latine conscripti, qui in seminario et collegiis istis adhibentur, non ii nimirum sint, qui res lascivas seu obscenas tractant, narrant, aut docent, imo ab omni labe sint jam diligentissime expurgati, sicut insigni testimonio tuo ultro fateris, idcirco nihil est, quod in usu hujusmodi librorum jure possit reprehendi. Verumtamen illud maxime dolendum est, quod hanc ob causam, disturbata isthic cleri concordia, non parum commoti sint animi: quia si semper, nunc certe viri catholici, praesertim ecclesiastici non in agitandis fovendisque importunis controversiis, sed in catholica tuenda veritate, et in sanctae Ecclesiae juribus, quae adeo divexatur, propugnandis omnem operam et industriam debent impendere. Quare te maximopere Sacra haec Congregatio in Domino cohortatur, ut non minori contentione, quam pastorali caritate ecclesiasticos istos viros concordissimis animis idipsum dicere omnes et in eodem sensu, atque in eadem sententia perfectos esse moneas; atque efficias, ut ab omni quaestionum vanitate abhorrentes, sedulo naviterque Dei et proximorum negotium agant. Non dubitatur, quin pro spectata tua prudentia hoc salutari officio nunquam desinas; et interim fausta cuncta ac felicia tibi precor a Deo. Romae, 15. Februarii, 1867. Amplitudinis tuae addictissimus uti frater C. Card. Patrizi, R. P. D. Episcopo administratori Apostolico Dioecesis Quebecensis. Strigonii, die 27-a Septembris, 1867. Nr. 1043. De usu auctorum classicorum in scholis catholicis.
