Circulares 1850-1864, Joannes bapt. Scitovszky de Nagykér, Archi-episcopus Strigoniensis, Regni Hungariae Primas

1863

Venerabili Clero Arelii-Dioecesis Nostrae Strigoniensis

Salutem in Domino et paternam Benedictionem!

Nr. 6.

1863.

Quod sedula manu volvendum revolvendumque Vobis sub 4-a Junii i860. Nr. 2337. impense commendavi scriptum periodicum „Tanodái lapok“ id salutari suo in catholicam scholaris juventutis nostrae institutionem ac educationem influxu, quem a septennio laudabiliter sane exerit, eam sibi recognitionem emeruit, quod ab ipso dirigente Regui Dicasterio in qualitate officiosi organi, universam rem scholarem catholicam cura sua complexuri, omnesque in hoc genere altiores dispositiones, instructiones, personarum nominationes, promotiones, distinctiones, Concursuum annun- ciationes etc ad notitiam publicam perlaturi acceptatum sit, prout idipsum tenor Rescripti, a Consilio regio Locumtenentiali hungarico sub 12-a Martii a» curr. Nr. 6052» editi clare indigitat. Dignum proin justumque est, ut pagellas has, ad vindicandum hac etiam in parte elemento hungarico honorem, octo abhinc gnnis excitatas, per Regnum Hungáriáé et Transsilvaniae late diffusas, jamque novissime altiori etiam Loco probatas omnes illi, quiqui in qualitate Directorum, catechetarum et Docentum manuducendis, instituendis, educandisque scholaribus prolibus pro munere suo incumbunt, ope prae- numerationis solerter succollent, diurna nocturnaque manu diligenter versent, quin imo elaboratis suis, descriptionibus et annunciationibus rem scholarem attinentibus quoque locupletent. Quodipsum in debitum supracitatae altioris ordinationis obsequium scholarum Inspectores et directores Docentibus quoque congrue notum reddant. Strigonii die 4-a Aprilis 1863.

Nr. 1511.

Pagellae„Tanodai lapok“ ceu officiosum organum commendantur.

Nr. 1539.

Inter media illa, quibus industria inter pauperioris conditionis homines, citra notabiles sumtuum et virium impensas, quam securissime promoveri possit, merito censetur cultura serici, utpote quae proles difficili ruris labori impares utiliter occupat, modumque merendi tum ipsis, tum etiam alterius sexus personis et senibus, graviorem laborem ferre haud queuntibus suppeditat.

Innocens haec et utilis occupatio, dum exemplis aliorum Regnorum testanti- bus statui publico uberem proventuum fontem aperit, millenis inferioris classis hominibus vitae sustentationem assecurat, animum ad laborem exstimulat, sicque ab otio praeservando mediate moralitatem quoque in populo efficaciter promovet.

His ex obtutibus dirigens Regni Dicasterium ope Rescripti sub 5-a Martii a. curr. Nr. 16772. ad me directi utilem hunc industriae ramum impense commendat, commendarique petit, impulsum dante suae Majestatis Sacratissimae clementissi- ma Resolutione, annis superioribus in eo edita, ut ad salubriter promovendam serici culturam e propria Ejusdem penu notabilia praemia, signanter: bis mille floreni v. a. annue, ab anno vero 1866-0 eminentem in promovenda hac cultura profectum testaturis 1000, 500, 150. aurei distribuantur; quae quidem Altissima clementia regia zelum politicarum Jurisdictionum ultro accendendo, utilissimum hunc industriae ramum, millioues condam Regno fructificaturum, jam vel adusque notabiliter levavit.

Quia vero teste experientia cultura serici secure et cum fructu promoveri tunc solum potest, si arbores mori signanter morus alba (fejér eperfaj) utpote alendis bombycibus peraccommoda, magna in quantitate multiplicata, atque ad occupationem hanc non secus ac educationem bombycum inferior hominum classis inde a tenera aetate excitata, institutaque fuerit: antelatum Consilium regium Locumtenentiale hun- garicum efficacem hac in parte operam a statu cumprimis ecclesiastico, utpote emolumenta patriae non minus, ac commune populi bonum promovere assueto, sibi pollicetur; cui laudabili erga nos fiduciae ut omni meliore modo respondeamus, agite Charissimi! ut Vestra Docentumque Vestrorum opera fideles, quorum patres et duces estis, de insigni hujus industriae rami utilitate persuadeantur; arbores moros Vestro et Docentum exemplo ducti in hortis suis, cometeriis, lymbis platearum et viarum sedulo plantent; praehabito porro bombycum pabulo utilissimum hoc insectorum genus diligenter educent, praeter condignam altioris Loci recognitionem, amplam insuper laboris sui, quo nullus quaestuosior est, mercedem brevi post recepturi. „BomCultura serici inculcatur.