Acta Papensia 2003 - A Pápai Református Gyűjtemények Közleményei 3. évfolyam (Pápa, 2003)
3-4. szám - Forrásközlés - Köblös József: A pápai reformátusok küzdelmei a szabad vallásgyakorlatért a XVIII. század elején
Forrásközlés nonnullis ibidem comparentibus non tam de punctis et motivis nostris per excelsam cancellariam regiam pro refutatione transmissis, sed potiori ex parte de poena instantanee nobis irroganda ob exercitium ex gratioso, ut praemissum est, indultu in eodem benigno rescripto contento in privata saltem domo continuatum disceptatum extitit, licet idem gratiosum rescriptum jam antecedenter in alia inclyti comitatus congregatione exhibitum et nemine /:excepto officiali antelatorum dominorum comitum:/ contradicente acceptatum fuisset. Ac tandem de nobis sine nobis, ut innotuit, informatio huic excelsae cancellariae regiae submissa est, cuius copiam nec hucusque habere valuimus, verum ex gratiosa eiusdem excelsae cancellariae regiae concessione, quantum ex sola coram deputatis nostris facta per- lectione observari potuit, in his potissimum rationibus consistit. Prima ratio131, quod articulus 25. anni 1681. et eundem confirmans articulus 30. novissimae diaetae Posoniensis jus dominorum terrestrium intuitu exercitii religionis pro solis duntaxat Catholicis salvum relinquant. Quod si autem contextus eorundem articulorum inspiciatur, comperietur, quod in utroque articulus lmus anni 1608. sit confirmatus, qui liberum religionis exercitium non saltem in privatorum dominorum terrestrium, sed ipsius quoque fisci bonis admittit, et hoc ipse usus quoque in compluribus locis coronae fiscalibus, potissimum regiis civitatibus corroborat, imo et recens diaetale exemplum ratificat. In civitatem enim Debrecziniensem jure dominii terrestris per fiscum exercitium religionis Catholicae introductum est, et jam ibi virtute articuli huius jure fiscalis dominii Catholicam religionem exerceri, aliam vero, videlicet Reformatam vigore itidem huius et in isto confirmati articuli lmi anni 1608. continuari, id quod in aliis quoque civitatibus practicaretur. Tanto igitur fortius in bonis dominorum saecularium, qui jure dominii exercitium suae religionis, quam profitentur, introducere, sed alterius religionis exercitium impedire neutiquam possunt, alias maior ipsis in conscientias dominandi attribueretur licentia, quam ipsi regio fisco similia non turbanti. Salvum itaque manet dominorum comitum jus etiam patronatus, nam et parochiam et parochum et alia religiosorum suorum claustra sufficientia habent. Exempla quoque non desunt, sed ut nausea evitetur, saltem considerentur oppida Kecskemét, Tata et alia. Secunda ratio, quod aliquot curiae Papae existentes jus dominale dominorum comitum, et in specie jus patronatus non tollant. Certum est, sed jam superius eatenus responsum nec intenditur per nos, ut quaelibet curia /tquales Papae dari ex parte dominorum comitum in eadem comitatensi informatione recognoscitur:/ praedicantem interteneat, sed ut exercitium pro tot curiis et domibus liberis per tam numerosam nobilitatem possessis ultra seculum continuatum in suo esse permittatur. Cui non obstat praetensa 131 A eza szó hiányzik. 256 Acta Papensia III (2003) 3-4.
