Soós István (szerk.): Tanulmányok Pest megye monográfiájához 2. - Előmunkálatok Pest megye monográfiájához 5. (Budapest, 2008)
Soós István: Pest-Pilis-Solt vármegye és a Neoacquistica Commissio (1696-1703) - I. Iratok a nemesi birtokjog igazolásáról
SOOS ISTVÁN toldásuk kapcsán nem merülhet fel az elévülés, mivel birtokaikat a török idők óta más a két családon kívül sohasem bírta. S miután a törökök kiűzése után birtoklásukat nem szüntették meg, erőszakkal sem akarták el venni tőlük, ekképpen a birtokok jogos használatában megmaradtak. Ami pedig a ius armorum-ot illeti, miután erről már a vármegye részéről megegyezés történt az Udvari Kamarával, annak szellemében járnak el. Excelsa Commissio Neoaquistica, Domini[,] Domini gratiosissimi[,] colendissimif.] Hic annexam in paribus domini vice directoris fiscalis opinionem, occasione bonorum Podmaniczkiano Szunyogianorum, inque comitatu Pilisiensi existentium, huic excelsae Commissioni datam demisse percipientes, ex tenoribus eiusdem in- telligimus, memoratum dominum directorem opinari, primo nos ad edoctionem genealogiae, deinde comprobationem usus, et dominii teneri, ne in casu edoctionis genealogiae, et non comprobationis usus praescriptio obiici possit, quibus dilutis Fiscum Regium praeter ius armorum bonis in praeattactis nihil habere declarari. Ut proinde ad praevia objecta antelati domini directoris reponatur: genealogiam nostram usque ad aquisitorum Michaelem condam Podmaniczky deductam hic sub littera A. producimus, parati existentes eandem coram hacce excelsa Commissione delegata literis authenticis comprobare et edocere. Quoad secundum, comprobationem videlicet usus, dicimus nos puram habere statutionem, cum autem omnis pura statutio nomine contradicente, ex eo, quoad exem[p]tionis iudi- ciariae naturam praeseferat reale dominium et possessionem se traheret, ideo nec quaestionem aliquam respectu praetensi usus suboriri posse. Accederet praeterea nec praescriptionem ex parte Fisci Suae Maiestatis Sacratissimae Regii allegari posse, cum eundem tempore Turcico in bonis praescitis nihil possessionis actualis habuisse in comperto esset, praescriptio vero legalis per talem, qui in dominio aliquorum bonorum praefuisset, allegari soleret, sed nec aliunde in bonis neo- acquisticis admitteretur, quandoquidem potentiam Turcicam devincere, eandemque ex dominio, et possessione bonorum iure, aut viribus privatis exturbare haud integrum fuisset, quin potius toto illo tempore nos quoque exulare oportuisset, nolentes violentiam tyranni dicionem sponte agnoscerftum] non stante igitur ta- lismodi obiectione praescriptionis, nec aliam quaestionem quoad usum, quamvis iam et aliunde modo supra declarato dilutam, stare posse. Quantum vero ad ius armorum, cum iam desuper a parte horum comitatuum cum excelsa Camera Aulica conventum esset,247 igitur nos quoque menti eiusdem conventionis accomodare velle declaramus. Quare praemissis sic se habitis, instamus demisse, nos ab ulteriori quapiam ipsius Fisci Regii impetitione perpetuo absolvi, ius nostrum haereditarium in bonis praescitis habitum intuitu etiam fidelium servitiorum, et meritorum per praedecessores nostros ergo divos condam Hungáriáé reges indefesse praestitorum approbari, nosque in quietum, et pacificum dominium eorundem intromitti. Quam 247 Erről ld. bővebben a bevezető tanulmányt második részét. 228