Opinio Excelsae Regnicolaris-Deputationis motivis suffulta, pro pertractandis in consequentiam Articuli 67: 1790/1 elaboratis Systematicis Operatis Articulo 8. 1827. exmissae circa objecta Rei Literariae. / Posonii / in Typographia S. Ludovici Weber / 1831
De Scholis Grammaticis
30 nes in Districtus et Comitatus, ac tandem initio ab illius in quo Schola constituitur descriptione facto , ad reliquos pededentim transitus fiet. §. 72. Latinitatis institutio ad tria potissimum Capita revocabitur nimirum : a) Ut Adolescentes quantam maximam poterunt vocum latinarunt copiam memoriae imprimant. b) Ut regulas ejusdem sermonis clare ac distincte pervideant. e) Ut facultatem latiné scribendi et legendi consequantur. His atsequendis necesse erit, ut primitiva linguae latinae vocabula Tyrones quam plurima memoriae mandent, recolantque frequentius; ex bis contexenda erunt argumenta brevicula e norma regularum analytice explicanda ac in vernaculam etiam linguam traducenda. Argumenta porro hunc in modum tractata domi ab unoquoque describenda erunt, proxima occasione in Scholis revidenda. Proponetur praeterea ea Grammaticae Pars, quae de octo ut vocant Orationis partibus agit. E Chrestomathia denique desumentur ex optimis authoribus sententiae quaedam morales, Adagia, Colloquia familiaria, Fabulae etc. §. 73. Principia linguae patriae primo anno explanari coepta, ultro nonnihil ad difficiliora protendentur , studiaque idiomate hungarico ibidem proposita, pari modalitate continuabuntur. Tempus et ordinem rerum designat Tabula sub Nro VIII. Caput IV. De norma studiorum in Scholis Grammaticis Anno tertio. §. 71. Orthographia et Calligraphia quemadmodum annis superioribus exercebitur, doctrinaque Christiana novis accessionibus cumulabitur, adductis e Libris Sacris atque Christianae Ethicae praeceptis. §. 75. In Arithmetica consequuntur Proportiones, variaque regulae aureae genera, quorum in negotiis quotidianis est usus. . §. 76. Geographia versabitur primum circa Transilvaniam, Galliciam, Lodomeriam, Buccovinam, deinde circa provincias portae Ottomanicae subjectas illas, quae ad Hungáriáé jura quondam pertinebant. §. 77. Studium linguae latinae qua coeptum est ratione continuabitur et naviter urgebitur. Posteaquam tyrones haud parvam primitivorum supellectilem anno superiore congesserunt, facile jam consequetur, ut sparsa haec vocabula in unum pedetentim cogant, et inchoatum latinitatis aedificium prosequantur, facultatemque non recte modo scribendi, sed loquendi etiam sibi comparent. §. 78. Exemplis regularum Grammaticae servient Dialogi et Progymnasmaa urbanioris commercii gratia conscripta, breviores Ciceronis Epistolae, loci illustriores e Cornelio Nepote, Floro, Justino, impendeturque plus temporis interpretationi, traductioni, analyticae exercitationi, et compositioni, quam regularum grammaticarum explicationi. I
