Palla Ákos szerk.: Az Országos Orvostörténeti Könyvtár közleményei 15-16. (Budapest, 1959)
Dr. Horánszky Nándor: Schwartzer Ferenc és Schwartzer Ottó jelentősége a magyar psychiatria történetében
P E 3 KD M E OepeHii IllBapuep (,1818 —1889) 6HJI B Beiirpnn ocHOBonoJioiKHHKOM Haynuoro JieieHHffAyrueBHOÔOJibHbix. JXo Hero Hejib3fi H roBopHTb o jieienHH B BeHrpHH |;yiiieBHo6oJibHbix. OH 6biJi yneniiKOM BÊHCKOTO npocheccopa ncnxnarpa BncaHHKa, BCHrpa no npoHCxoiKAeHHto H nosTOMy noJiyHHji pa3peuieHHe Ha noe3AKy B 3anaAHyio Eßpony, uejibio KOTopofí öbijio coÖHpaiiHe AaHUbix 3arpaHHiHoro onbua AJiH ocHOßaHHfl y>Ke ASBI-IO npoeKTHpoBaBinefícH B BeHrpHii JieieôHHUbi AJiH AymeBHOÔojibHbix. ilo B03Bpam;eHHH IllBapuep npeACTasHJi BeHrepcKOMy npaBHTeJibCTBy oöiuHpubift AOKJiaA o pe3yjibTaTax CBoefi noe3AKH no TepManHH, AHTJIHH, OpamiHH H Be/ibrHH. B STOM flOKJiaAe noApoÔHO roBopmiocb o nocTpoftKe AOMOB juia ayuieBHOöoJibHbix, opraHH3aij,HH H MeTOAax JieqeHHH AyuieBHo6oJibHbix n jiaxe o HOBeöuiiix TeopHHX naTOJiornH AymeBHbix 6oJie3Heii. HecKOJibKo no3>Ke OH npeACTaBHJi npoeKTbi jieHeŐHHUbi AJIÍÍ AyuieBnoooJibnbix, KOTopbie, OAH a KO, He ocymecTBHJincb, BCJieACTBHe pa3rpoMa HapoAHOocBoèoAHTejibHoft 6opb6bi 1848 —1849 rr. B STOT nepnoA OH paôoTaji B apMHH ronBeAOB H Ha nojiflx cpa>KeHHH, CHa'iajia B 3B3HHH rjiaBHoro, a 3aTeM uiTaoc-Bpaqa. B nepnoA caMOBJiacTHH OH npeACTaBHji npaBHTejibCTBy HecKOJibKo X0A3T3HCTB, B KOTopwx BbiCTynaji 3a cKopeííuiee 0CH0B3H He B BeHTpHH Jie«eŐH H UJJ RJlft AVUjeBHOÖOJlbHblX. B ABU ÎKeHHH 3a TaKyio jieqeônHuy OH 6HJI BnjioTb AO ee ocHOBaHiiH caMbiM aKTHBHbiM ero Remejieu H AOJiweH c^HTaTbCH OAHHM ii3 ee oCHOBaTejieft. OH CMHTaji CBoeBpeMennbiM BBeAeHue B yHHBepcnjeTe jieKUHH no ncHxuaTpnu n B Ka^ecTBe eAHHCTBenHoro cneunajincTa B STOÎÎ oöJiacTH BbicTaBHJi CBoio KaHAHAaTypy na 3Banne npHBaT-AOueHTa, KOTopoe, OAnaKO, noJiyHHJi Jinuib B 1861 roAy. B Konue KOHUOB OH HcnpociiJi pa3peuienHe na oTKpbiTiie lacTHon jie^eOHHUbi, KOTopaa Haqajia dpyHKUHOHHpoBaTb B r. Ban B 1850 roAy, HO yjKe B 1852 roAy ôbijra nepeßeAeHa B ByAy, rAe n ocTajiacb B TeneHHe no^TH CTa JieT, CT3B KOJibißejibK) BenrepcKoft ncHxnaTpnn. OepeHU IllBapnep npOHBHJI B 3T0ÍÍ OÔJiaCTH OCOÖeHHO ŐOJIbLLiy IO a KTHBHOCTb, BajKHeöuiHM pe3y^bTaTOM KOTopoß őbijio onyÖJiHKOBaHne B 1858 roAy OCHOB nCHxnaTpHH — nepBoro TaKoro y^eÔHHKa Ha BeHrepcKOM H3MKe. λepeHn IllBapnep cdwpMHpoBaji uejibiü píiA nepBOKJiaccHbix cnennajincTOB no AymeBHbiM 6ojie3HHM — Bono, HuAepMaH, KoHpaA, OTTO IllBapnep H, HaKOHen, Kapoîî Jlexnep H Kapoft JlaycbeHayep. JlBa nocJicAHHx ôbijin nepBHMH 3aBeAyiouj,HMH KacheApoft ncnxHaTpnn BeHrepCKHX yHHBepcHTeTOB. TaKHM o6pa30M BenrepCKaa ncHxnaTpna 6epeT Haqajio B ASHTejibHOCTn <PepeHua IllBapuepa. Ero iweTOA jieyeHHH He öuji JiHUieHHeM CBOÔOABI, OH H36eraji npHnyîKAeHHe H B öoJibinoM MacuiTaöe npnivieHHJi B03AeftcTBHe Ha AyrueBHyio >KH3HH H TepanuK), ocuoBaHHyio Ha TpyAe. Ero CHH OTTO IllBapuep (1853— 1913) npnnHji pyKOBojiCTBo jie^eÔHHneH B 1878 roAy H paciuHpnji ee AaJieKo 3a MamcTaou ^acTHbix /icjeßnnij. OH paooTaii r^aBHbiM