Bakos Katalin - Manicka Anna szerk.: Párbeszéd fekete-fehérben, Lengyel és magyar grafika 1918–1939 (MNG, Warszawa–Budapest, 2009)

III. KATALÓGUS - 2. HAGYOMÁNYKERESÉS - - Hit és vallás

którą spalono na stosie głównie z powodu noszenia przez nią męskiego odzienia, młodziutkiej dziewczyny, która ośmieliła się przeciwstawić królom i biskupom, ponieważ słyszała głosy aniołów. Jest to przykład znakomitej sztuki religijnej, na co złożyła się zarówno forma grafik - na czarnym, aksamitnym tle widać delikatny jak koronki rysunek postaci, jak też niekonwencjonalna treść i oryginalna kompozycja, przez co cały cykl ma wydźwięk nieledwie że mistyczny. Cykl „Świętych patronów" Janiny Konarskiej charakteryzuje się zróżnicowaną kompozycją (postacie świętych zostają dookreślone szeregiem scen po bokach, najczęściej z beneficjentami - sceny uzupełniające nie pełnią funkcji hagiograficznych, raczej instruują, komu może pomóc dany święty - zresztą przedstawieniom zawsze towarzyszą konkretne wskazówki w rodzaju „Święty Piotr Chryzolog od wścieklizny uwalnia". Dodatkowym atutem Świętych patronów jest humor i fantazja autorki. Dobrym przykładem sztuki opartej na wzorach ludowych jest cykl „Stacji Męki Pańskiej" Bogny Krasnodębskiej-Gardowskiej. Są to drzeworyty ręcznie kolorowane, wyróżniające się ogromną siłą inwencji jeśli chodzi o różnorodność faktur. Można wręcz powiedzieć, że w Stacjach widać typowo kobiece upodobanie do różnych wzorów tkanin - są więc paski i paseczki, krzyżyki, kwiatki, zygzaki, jodełki i krateczki na pierwszym planie, natomiast w tle widać czarne sylwety drzew i skał, odcinające się dramatycznie od jasnego nieba. Stanisław Ostoja-Chrostowski wykonał kilka Ucieczek do Egiptu w różnych technikach, z reguły traktując ów temat jako zagadnienie kompozycyjne. Z drugiej strony niekonwencjonalne przedstawienia Matki Boskiej uciekającej samotnie, na piechotę, z Dzieciątkiem w ramionach, mają swój wdzięk i budzą refleksje na temat samotności macierzyństwa Maryi. Ucieczka z 1927 roku pokazuje Maryję u celu podróży - w oddali widać piramidy. Kolejna przedstawia wysoki, szumiący gaj palmowy, a u jego stóp Maryję wyglądającą tak, jakby nie mogła się zdecydować, w którą stronę uciekać... 11/83. ISTVÁN SZONYI (1894-1960) Złożenie Chrystusa do grobu, 1921 Pap., miedz.; 41,5 x 50 cm Nr inw. 1923-1477 11/84. ISTVÁN SZONYI (1894-1960) Zmartwychwstanie, 1923 Pap., miedz.; 32,2 x 22 cm Nr inw. 1949-3364 11/87 11/97