Budapest Régiségei 33. (1999)
A SZENT ZSIGMOND TEMPLOM ÉS A ZSIGMOND KOR BUDAI SZOBRÁSZATA : KONFERENCIA A BUDAPESTI TÖRTÉNETI MÚZEUMBAN, 1996 - Végh András: Adatok a budai kisebb Szűz Mária, más néven Szent Zsigmond templom alapításának történetéhez 25-34
Koronának egy kis ágát elrontó, Tizenhárom várost ő elszakasztó, Nyolcvan-ezer forintért zálogosít á, Budán Szent Zsigmondot avval rakatá. Belé gazdagságot, papokat szörze, Jószágot nagy sokat oda engede, Szent Zsigmondnak ő aztfelnevezteté, Hanemha ágyát avval kivehette." (Tinódi Lantos Sebestyén énekei. Régi magyar költők tára. 3. Bp. 1881.358.) 7. KOVÁCS 12. 8. MÁLYUSZ Elemér: Zsigmond király uralma Magyarországon. Bp. 1987. 92. 9. MACHILEK 88. 10. Prága, 1349. november 16.: „Wir Karl von Gots gnaden Romischer kung ze allen zelten merer des Reichs und kung ze Beheim varie hen und tun kunt offenlich an diesem brief allen den, di in sehent oder horent lesen, dass wir angesehen haben solchen gebrechen der gemeinlich ist untz her gewesen in der Stadt ze Nürnberg, bei namen dar an, dass in der selben stat kein grosser platz nicht en ist, dar an di leut gemeinlich an gedienge kaufen und vorkaufen mugen, und andirr Iren nutz schaffen. Dar umb wann wir bedacht haben, dass es uns, dem Reich, der Stat un den Burgeren da selbst nutz und gut ist, haben wir den ratleuten un der bürgeren da selbst ze Nuremberg irlaubet und erlauben auch mit diesem brief dass si alle di Judenhauser zu Nuremberg, di gelegen sint zwischen Frantzen des Hallers und Fritzzen des Beheims heuser, und dar zu di Juden schul und di vier Judenheuser, dl czu mittelst zwischen den zwein Strassen und gegen Ulriches des Stromayrs haus gelegen sint, brechen mugen und sullen darauz zwene pletzze machen, dy ewiclichen also bleiben und zu der Stat gemeintlich gehören, und also, dass furbass nymmermer dar auf kein haus sol gemachet werden, auzgenommen duz man aus der Judenschul sol machen eine kirchen in sant Marien ere da ez di burger aller peste dunket. Und dar umb wann wir wollen gentzlich, dass dise unser erlubung. furgang hab, wollen wir, dass alle gab, Verleihung, brief und hantfesten, di wirandern leuten geben und getan habrn oder noch ieman anders teten oder geben umb di vorgenant(en) Judenhauser und Judenschul, wizzent oder unwizzent, weder craft noch mact haben sullen, und wiederrufen..." H.St.A.München „R.St.Nürnberg U 760." (Reg. Imp. VIII. Nr. 1192. - MGH Legum Sectio IV. Constitutiones et acta publica imperatorum et regum. Tom. IX. Fase. III. Weimar 1977. Nr. 616., 481.) 11. SCHULTHEISS, 42-53.; Nürnberg - Geschichte einer europäischen Stadt. Szerk. Pfeifer, Gerhard. München, 1971. 12. MÜLLER, 34. 13. Nürnberg, 1 355. július 8.: „.. Ad cumulum nostri eulminis cedere non ambigimus et salutis, si illius eultus regie celsitudinis vigilantia propagatur, cuius immensa virtute per ampla mundi spacia imperii nostri potentia dilatatur. Eapropter ad laudem ipsisus et glóriám ac ad honorem gloriose semperque virginis Marie genitricis Dei et domini nostri Ihesu Christi pro nostre et progenitorum nostrorum animarum salute in civitate nostra imperiali Nurnbergensi, Bahenhergensis diocesis, novam ecclesiam siue capellam ereximus.fundavimus et creavimus, in qua très presbiteros, unum videlicet vicarium principalem et duos mansionarios constituimus , capellam eandem cum eisdem vicario et mansionariis precentori chori sanete Marie in ecclesia Pragensi (...) subieimus et perpétua tamquam visitatori et patrono disponimus et intendimus est subiectos in tantum, quod idem precentor solus dumtaxat prefatum vicarium, mansionarios vero concorditer cum maioribus died chori sancte Marie mansionariis vel parte ipsorum saniori episcopo Babenbergensi, loci diocesano, presentet canonice confirmandos (...) Disponimus etiam, ut in eadem capella per singulos dies officium et höre canonice ac missa de gloriosa domina nostra a vicario et mansionariis ipsis per chows divisim stantibus et sibi alternatim respondentibus expressis vocibus propter paucitatem vero ipsorum sine musica et sine nota, legantur modo et ordine et commemoration! hu s, quibus hulusmoài officium béate memorie domini Clemens papa in choro sancte Marie in ecclesia Pragensi noscitur 32 confirmasse; diebus autem sahhati missam predietam, quanta frequentiuspoterunt, cum nota décantent. (...) Quoniam autem spiritualia sine temporalihus subsistere diu non possunt, pro cornparandis dote et redditihus et proventihus annuls, ad sustentationem, ad utilitatem et Stipendium vicarii et mansionarium ipsorum necessariis, mille florenos auri aput scultetum Nurnhergensem suh bono testimonio reposuimus..." Arch. Eccl. Metropol. Prag. sign. XI, 18. (Mon, Hist. Boem. III., 346. n. 14. - Reg. Imp. VIII. Nr. 2168. Reg. dipl. epist. Bohem. et Morav. Pars VI. Fase. I., 36. n. 60.) 14. MACHILEK, 100. 15. SCHNEIDER, 380. 16. MACHILEK, 100. 17. BRÄUTIGAM, 170-197.; LEYH, Robert: Die Frauenkirche zu Nürnberg. München - Zürich, 1992. 18. Buda, 1501. január 5.: „Item vespere sacerdoti, qui venerat cum reliquis in aulam domini prineipis, quum processiones cum columhatione Beate Virgine et Sancto Sigismundo ad dominum regem, dedi I. ortt." (Zsigmond lengyel herceg budai számadásai. Közzéteszi: Divéky Adorján. Magyar Történelmi Tár 3. sorozat 1. kötet (26. kötet) Bp., 1914,85.) 19. MACHILEK, 99. 20. PRAY, 116-117.; PODHRADSZKY, 42. 21. BALOGH, 44. 22. Buda, 1503. február 25.: ideo nos prefato domino lohanni duci fide nostra et conscienda medianter promittimus, quad nos successoresque nostri perpetui quolibet Sahhato cuiuslibet septimane cuiusvis anni semper et perpetuum missam Beate Virginis de concepcione pro refrigerio anime eiusdem domini ducis suorumque heredum et posteritatum universorum in predicta ecclesia Beate Virginis solemnium cantahimus et continemus..." OL Dl. 37.748. Buda, 1474. március 13.: pro decantatione missarum sancte crucis eidem collegiate ecclesie beaté Marie virginis et perconsequenspreposito et capitula eiusdem ecclesie fecisset..." Esztergomi Primási It. Arch. Saec. U. 95. 23. „Suh iisdem fere temporibus, regalis nuptiae celebratae: quum post mortem prions sponsae, de qua supra duximus.filiae Georgii Regis Boemiae, iam nuptiae instarent, quam antequam emltteretur est carcere, desponsarat. Hanc magnifico duxit apparatu, miroquem amore dilexit. Boemi hanc proceres, Tricinium usque duxerant, hinc Regali pompa Pontifices et Optimates Ungarici accepere, Budamque duxere, uhi nuptiarum solemnitas celehrata. Catharinae huic nomen fuit. Vix quartum cum Rege annum clausit, et ante coronationem immatur morte surrepta, in divique Sigismundi aede sepulta." (BONFINI Dec. III. Liber III. 408.) 24. 1506. jiilius 24.: „ Hac die ecclesia Agriensi cathedralis fulmine irta conflagravit, et regina H ungarie franci gêna defuncta est, et sepulta in templo divi Sigismundi Bude." Budai Kakas János feljegyzései. BTM 66.451.1. (KUBINYI, 1971, 59-79.) Ezen feljegyzésnek ellentmondanak azok a velencei követjelentések, amelyek a királyné székesfehérvári temetkezéséről szólnak. (ENGEL, 625.) A múlt század elején, 1827-ben a Szent György tér szintsüllyesztési munkállatai során egy gazdag női sírra bukkantak, amelyet a leletet leíró Jankovich Miklós mint Pogyebrád Katalin sírját határozott meg. Tekintve, hogy két királynő itteni sírjáról is tudunk, és nem kizárt, hogy más előkelő asszonyok is ide temetkezhettek, a sír azonosítását tévesnek tarthatjuk. A leletek azóta - egy ostyatartó szelence kivételével - a Nemzeti Múzeumban sajnos elkallódtak. (JANKOVICH Miklós: Budán felfedezett gazdag sírbolt, mellyben hihetőleg Katalin, Mátyás Király első hitvesének és Podiebrad György leányának teteme találtatott. Pesten 1827; NAGY Emese: Jankovich Miklós régészeti és műemléki tevékenysége. In: Jankovich Miklós, a gyűjtő és mecénás. Szerk. Belitska-Scholtz Hedvig. MűF 17. Bp., 1985, 132-133.) 25. Buda, 1484. március 28.: zw de vesper was der konig zw Santh Sigmundt unnd do er off das gschlosz gyeng von der vesper, nam ich seyn war unnd gap im eyne supplicatio, dy nam der Erdody Thamasch, seyn Canczler von myr..." Bártfa követének jelentése városához. (IVÁNYI Béla: Bártfa szabad királyi város levéltára. I. Bp. 1910. 347.1. 2320.reg.) 1514.: „Sequenti die Cardinalis templum Divi Sigismundi magno comitatu ingressus, sacris peractis Pontificis indultum pro condone promulgat, ac non solum in temp-