Nyelvtudományi Közlemények 46. kötet (1923)
Tanulmányok - Gombocz Zoltán: A magyar őshaza és a nemzeti hagyomány - II. 1
A MAGYAR ŐSHAZA ÉS A NEMZETI HAGYOMÁNY 11 Nunc autem, cum in finibus Ruscie maneremus, prope rei sensimus veritatem, quod totus exercitus ad partes veniens occidentis, in quatuor partibus esset divisus. Una pars a fluvio Ethil in finibus Ruscie a plaga orientali ad Sudal applicuit. Altéra verő pars versus meridiem iam fines Risennie1 ) (Recennie D.), qui est alius Ducatus Ruthenorum, Regnum expugnabat. Tercia autem pars contra fluvium Denh prope castrum Orgenhusin2 ) (Orvcheruch D.), qui est alius ducatus Ruthenorum, resistebant. Hoc tamen expectantes, sicut ipsi Rutheni, Hungari, Bulgari, qui ante fugerant, nobis viva voce ferebant, quod terra fluviis et paludibus in proxima hieme congelatis, totam Rusciam tóti multitudini sic facile est depredari, sicut totam terram Ruthenorum. Sic tamen hec onmia intelligatis, quod dux ille primus Gurgutha nomine, qui hoc bellum inchoavit, est defunctus. Nunc autem filius ejus Chayn (Chaym D.) regnat pro eodem, et resídet in civitate magna Hornach, cuius regnum obtinuit páter eius prima fronté.» Ami mindenekelőtt e zavaros elbeszélés személy- és helyneveit illeti (a már említetteken kívül), kettőnek az azonosítása nem okoz nagyobb nehézséget. A eivitas Ornach v. Hornach, amelyből a soldanus elűzetése után a mongol király rezidenciája lesz, előfordul PIANO CABPiNinál eivitas Ornas (Ornac, Orna) alakban,3 ) BENEDICTUB PoLONusnál Ornarum eivitas*) ALBERICUS MONACHUS-nál Ornacia v. Oruntia alakban.5 ) Ugyané város neve az orosz évkönyvekben (FRÁHN szerint) Arnace v. Ornace,6 ) s azonos a Don torkolatánál épült Tana v. Tanais várossal, amely a XIV. században, mint a velenceiek és génuaiak kereskedelmi empóriuma, olyan nagy szerepet játszott.7) Az a Chaym moDgol x) Bazan, ill. Bjazan, két kilométernyire az Oka torkolatától. Batu seregei Rjazan városát 1237 dec. 21-én vették be (vö. WOLFF, i. m. 142). 2) Talán Voronez, a hasonló nevű folyó mellett, nyolc kilométernyire a Dontól. 3) Recueil de voyages IV. 674. *) Uo. IV. 506. 6) Uo. IV. 506. 6) Uo. IV. 506. 7) Vö. D'AVEZAC, Recueil de Voyages IV. 50, TH. FISCHER, Sammlung mittelalterlicher Welt- und Seekarten italienischen Ursprungs. Vénedig, 1886, 314. 1.