Visegrád 1335 (Budapest, 2009)
The Congress of Visegrád by György Rácz
•%* Kongres Wyszehradzki Wyszehrad (wfg Visegrád) jest malowniczym miasteczkiem položonym w najwifkszym zakolu Dunaju. Jak wynika z wiarygodnych przekazów žródlo- wych, jesieni^ 1335 roku wlasnie tu odbyl si§ mi^dzynarodowy kongres - w historiografii cz^sto nazy wany wyszehradzkim spotkaniem królów - w trakcie którego wladcy ówczesnych królestw šrodkowoeuropejskich porozumieli si£ w róžnorakich kwestiach dotycz^cych ich pahstw. Dlaczego wlasnie w Wyszehradzie? Poniewaž w XIV wieku przebywal w tym miejscu wfgierski dwór królewski i tutaj znajdowala si§ siedziba inicjatora spotkania - Karola Roberta Andegaweňskiego. Po najazdach mongolskich, w latach pi^ódziesi^tych XIII wieku Bela IV wybudowal na szczycie góry cytadelf, aby mogla služyč za schronienie w przypadku ponownej inwazji. Ze strategicznego punktu widzenia miejsce to znakomicie nadawalo si§ do tego celu. Dlatego król powifkszyl cytadelf o wieŽ£ mieszkaln^ od strony Dunaju, wybudowal mur l^cz^cy te obiekty i zamykaj^cy doling. W ten sposób przeksztalcil Wyszehrad w olbrzymi^ fortyfikacjf. Nazwa miejscowosci ma pochodzenie slowiaňskie i znaczy „zamek na wzgórzu". Interesuj^ce jest, že nazwa nie pochodzi od dzisiejszej cytadeli, lecz od dawniejszego zámku, stoj^cego na nižszym wzgórzu - wysuniftym w kierunku polnočným. Ten, przeksztalcony z fortecy rzymskiej, a nast^pnie calkowicie zniszczony zamek župaňski zostal nazwany przez zamieszkuj^cych tu dawniej Slowian „cytadel^'’. Nazw§ tf prze- j^li od nich Wijgrzy. W drugiej polowie XIII wieku položona u stop góry wioska byla zamieszkana przez osadników niemieckich. Dzi^ki tému, že Karol I Andegaweriski, król W^gier, po zwycifstwie nad možnowladcami w 1323 roku przeniósl swojq. siedzi- bf z Temeszwaru do Wyszehradu, wioska nieslychanie szybko stala si§ miastem. To wlasnie tutaj powstaly kancelaria królewska i inne instytucje centrálne. Zachwycaj^ca harmonia krajobrazu i architektury przekonala Karola Andegaweňskiego, aby u stop góry rozpocz^ó budow^ jednego z najbardziej znacz^cych ošrodków wtadzy monarszej w czternastowiecznej Europie Srodkowej. Prace archeologiczne prowadzone w zabudo- waniach zámku królewskiego zniszczonego w czasie okupacji tureckiej, trwaj^ od 1934 roku. Udalo sif odkryc glówne mury zámku zbudowanego przez Andegawenów, gdzie w 1330 roku usilowano dokonac zamachu na žycie Karola Roberta. W1335 roku zamek György Rácz ss* 55
