Notitia hungáriae novae historico geographica (Budapest, 2011)
Matthias Belius: Comitatus Arvensis
MEMB. E SECT. E DE ARCE PROCES. INFER. ARVA 93 cum Ludovico, ad Mohácsum occumbente, de unius Mariae salute, in primis trepidatum fuit. Iterum nosterV Regina, cum Iohanne Antonio Burgio, legato Pontificio, ac Thoma, Episcopo VesprimiiAlexio Thurzone,2 ac Iohanne Bornemisza,3 nondum quidem sa\p. 62 .]tis comperto regis interitu, sed id, quod erat, multis indiciis suspicata; trepide4 se Posonium recepit. Comitiis postea, eodem anno, a regina et Palatino Pisonium promulgatis, praecipuam Alexius operam navavit, uti sacrum diadema, Perénianae aviditati, tunc obnoxium, inaugurando Ferdinando, quibus posset, artibus, indipisceretur. Petrum Perénium,5 inquit historicus^ cui coronae regiae conservandae munus erat concreditum, et qui eam nuper Iohanni tradiderat, pristina inconstantis animi ambitione atque avaritia laborantem, promisso ei, Alexii Thurzonis6 opera, oppido, et arce Sáros Pataco1 (quod ille vehementer expetebat, ut ab utroque8 rege consequeretur, eaque de caussa,9 * * talem quaestum foedeU) exercebat), ac simul Transilvaniaen praefectura, regina et Palatinus, ad Ferdinandi partes pertraxerunt,12 Atque, hac ille adsiduitate, et in Ferdinandum fide atque obsequio, facile adsequutus est, uti, penitus se, novo regi, insinuaret, commendante in primis sorore Maria, in cuius ille comitatu, Ferdinandumy:) Ovarini salutaverat. §. XII. His ergo rebus, non animis modo, trium, mutuo se excipientium, regum, prorsus se intimavit Alexius: sed etiam gradus sibi [p. 63.] constravit, cum ad dignitates amplissimas, tum ad opes lautiores, perennesque. Praeterquam13 enim, quod in complurium arcium, oppidorumque possessionem venit; anno quidem MDXXVII. Iudex Curiae Regiae, ac postea, MDXXXV. Locumtenens regius, cessante Palatini dignitate, renuncia- tus a Ferdinando est. Id mirere, cum unus omnium maxime gratiosus Ferdinando fuisset, nequivisse tamen, eius animum inducere, uti Perénius, adfinitate sibi iunctus, tametsi vadem se pro eo sisteret,z) e captivitate liber dimitteretur. Adeo, ne hi quidem possunt, apud principes, omnia, qui eos habere creduntur in potestate. Atque, incussit omnino sollicitudinem Alexio, ista Ferdinandi, sive durities, sive alienatio; ut sint, qui opinentur, contractum inde moerorem, fatum, summo viro, accelerasse. De hoc IstvánffyusV Insequentis anni (MDXLIII.)14 principio, Alexius Thurzo,15 postquam ad Ferdinandum libertatis Perénio obtinendae caussa16 profectus, nullum operae pretium fecisset, domum reversus, in morbum incidit, quem, quum sustinere non posset, divisa v3 Ibidem p. 132., 25. x') Libro IX. p. 137, ii. y) Vide inibi Istvánffyum. z,; Istvánffyus Lib. XV. p. 254, 6. ubi eum, virum clarissimum, et Ferdinando charum vocat. a,) Ibidem p. 256., 31. reginam, post occasum Ludovici, Pisonium comitatur: diadema, inaugurando Ferdinando, a Perénio, indipiscitur: intimat se, his ojfciis, in gratiam novi regis. Alexii, ad summos honores et opes, gradus: ft Iudex Curiae regiae: postea Locumtenens regius: irritas preces, Ferdinando admovet, Peremi liberandi caussa: testamento condito moritur; anno 1543: 1 Istvánffy 1622. p. 132. Besprimii 2 Istvánffy 1622.1. c. Turzone 3 Istvánffy 1622.1. c. Bornemissa 4 corr. ex trepido sec. Istvánffy 1622.1. c. 5 Istvánffy 1622. p. 137. Perenium 6 Istvánffy 1622. 1. c. Turzonis 7 Sáros Pataco Istvánffy 1622.1. c. Sarospataco 8 corr. ex utraque 9 Istvánffy 1622.1. c. causa 10 Istvánffy 1622.1. c faede 11 Istvánffy 1622.1. c. Transsilvaniae 12 Istvánffy 1622.1. c. traduxerant 13 corr. ex Praterquam 14 add. a Belio 15 Istvánffy 1622. p. 256. Turzo 16 Istvánffy 1622.1. c. causa