Varga Endre: Úriszék XVI–XVII. századi perszövegek (Magyar Országos Levéltár kiadványai, II. Forráskiadványok 5. Budapest, 1958)
ÉSZAKNYUGATI ORSZÁGRÉSZ
ablatae essent merces laboris ipsius I, de quibus dicto I disponere licuisset r prout voluisset, ex eo ut supra cupit se absolvi. Ubi autem urgeret ex parte alterius I iuramentalem 9 vigore articuli 23. 1613, is siquidem articulus non de similibus causis et processibus sonaret, verum de causis penes impensiones erectis 10 et alioquin idem A in se deberet assumere probam, exquo actore non probante reus absolvi soleat, ideo ut supra, absolvi cuperet. Procurator domini A : Non sumi ita lato modo merces laboris, sed quae ipse propriis ex laboribus acquirit ; unde non comprobato eo, ut allegatum esset, poenam petitam incurrere deberet. Articulus pro re praecitatus de similibus causis impensionum sonaret et quia causa incinerationis controverteretur, neganti simpliciter I secundo loco pósito iuramentum quadragesimamet manu adinveniendum esset. 11 Pro I priora repetendo, quantum ad petitam iuramentalem submissionem, id nec lex nec consuetudo admitti soient, cum actori incumberet proba ; eo deficiente I absolvendi 12 deberet. Deliberatum est. Quantum ad repetitionem subditorum in actione denotatorum, exquo tam ex urbario, quam vero recognitione dominorum iudicum elucesceret esse eosdem hereditarios subditos dominae impendentis ac ex eo iuxta articulum 32. anni 1556. sponte ad priorem dominam redire ipsis licuisse. Quantum ad res ablates per Andreám quidem Baranoviech, exquo orphani superessent eosdemque idem subditus interteneret, eaedem etiam abiudicari ab iisdem orphanis non posse. Quantum ad Joannem Fridrich, is siquidem actionem contra se erectam negaret, super eadem negativa sua adinvenitur ipsi iuramentum respectu ablationis rerum tertiamet, respectu vero incinerationis duodecimamet manu in praesentia domini provisoris hic in ecclesia Cheitensi intra bis quindenam praestandum. Quo praestito absolvetur, alioquin in integro homagio domino A cedenti et restitutione ablatarum rerum convictus pronunciatur. Reliquae duae metretae avenae loco mercedis laborum domino A praestitorum ipsi I relinquuntur. Procurator domini A petit paria processus. Uo. 89—91. L 9 Probam. 10 Az alperes ügyvédje itt az impensio szót legszűkebb jelentésében használja, s a földesurak részéről jobbágyaikkal és szolgáikkal szemben idegen személyek panasza esetén gyakorlandó igazságszolgáltatást érti alatta, amivel az idézett tc. 12—13. §-ai foglalkoznak. A felperesi ügyvéd azonban, mint a továbbiakból látható, az impensiora a szó tágabb értelmében hivatkozik, mint általában a földesúr jogszolgáltatására alattvalói felett. 11 A második helyen említett alperesnek (vádlottnak) a földesúr ügyvédje szerint .— minthogy a gyújtogatás főbenjáró ügy — a teljes vérdíj összegének megfelelő számú eskütárssal, negyvenedmagával tisztítóesküt kell tennie. 12 Helyesen : absolvi.