Csapodi Csaba: Catalogus collectionis codicum Latinorum et Graecorum Bibliothecae Academiae Scientiarum Hungaricae (A MTAK kézirattárának katalógusai 16., 1985)

Praefatio (Latine)

PRAEFATIO Nunquam ad officia propria Collectionis Manuscriptorum Bibliothecae Academiae pertinebat codices coliigere, nisi monumenta linguae Hungaricae continentes. Attamen Collectio Manuscriptorum paene ab Bibliotheca condita codices medii aevi plurimos ac pretiosos, imprimis a privatis donatos possidebat. Codices primi pretiosissimique plane a comite Josepho Teleki, a coűditore Bibliothecae donati sunt. Teleki iam anno 1840 codicem authenticum Corvinianum donavit, Ludovici Carbonis, illustris humanistae Ferrariensis "Dialogum de Matthiae regis laudibus, rebusque gestis" complectentem (K 397). Proximo anno hunc codicem quattuor secuti sunt, a comite Teleki dono dati. Quorum primus est grandé Lectionarium Salisburgiense (K 467), circiter anno 1400 exaratus, cum 13 magnis atque 620 minoribus litteris initialibus, in fronte marginibus decoratis praeditus, usque adhuc magnificentissimus codicum in Bibliotheca asservatorum habetur. Codex secundus, nitidus Florentinusque orationes Leonis papae complectitur, ornamentis albis ramorum instar tortuosis decoratus, cuius compactura contemporanea ex corio signaculis compaginatoriis impressis praedito arte renascenti Italica operata est (K 439). Is loco armorum insignium vacante antea codex Corvinianus erronee putabatur. Tertius a comite Teleki donatorum codex egregius saeculi XlV.Iustinianum continet (K 466), quartus saec. XV. Senecam (K 453). Et in Diurnali Pataviensi saec. XV. (K 452) minus ornato exhibetur Signum bibliothecae Telekianae appositum, ex quo id iam tempore condendi in possessionem Bibliothecae venisse videtur. Brevi tempore post dona comitis Teleki, anno 1842 et 1844. a Josepho Lugossy, socio grammalico Academiae duo codices delati sunt, inornati sed haud neglegendi propter ea, quae in iis exstant. Quorum manuscriptorum saec. XIV. astronomicorum alter est Alchabitii Arabis "Libellus isagogicus" Latiné redditus, alter Pseudo-Ptolemaei "Liber iudiciorum" (K 437, K 440). Anno 1858 comes Edmundus Zichy Breviárium Romanum saec. XV. ex Italia ortum Academiae donavit (K 423). Non potest accurate definiri, quo tempore et a quo donatum sit, tarnen circiter ab anno 1860 possidebat Bibliotheca "Codicem Nagyenyediensem" (K 32)[ 1] pretiosum, etiam monumentum linguae Hungaricae continentem, qui post bibliothecam Egidiopolitanam (Nagyenyed) anno 1849 dirutam supererat.