G. Vámos Mária – Szilágyi Miklós (szerk.): A Szekszárdi Béri Balogh Ádám Múzeum Évkönyve 4-5. (Szekszárd, 1975)
Szakály Ferenc: Források Tolna megye XVII. századi történetéhez
í. 1604. szeptember 11. A győri káptalan tanúvallatása azokról a hatalmaskodásokról, amelyeket a hajdúk Varga Bálint bölcskei lakos és társai kárára 1601-ben elkövettek. Nos capitulum ecclesiae Jauriensis memoriae commendamus tenoré praesentium significando, quibus expedit, universis: Quod nos litteras illustrissimi ac reverendissimi domini domini Martini Pethe de Hethes Colocensis et Bachiensis ecclesiarum canonice unitarum archiepiscopi, administratori s episcopatus Jauriensis locorumque eorundem comitis perpetui ac serenissimi principis et domini domini Rudolphi secundi Dei gratia electi Romanorum imperatoris semper augusti ac Germaniae, Hungáriáé, Bohemiae etc. regis, archiducis Austriae, ducis Burgundiáé etc. consiliarii et per Hungáriám locumtenentis, domini et praelati nostri gratiosissimi mandati praeceptorii compulsoriales pro parte et ad instantiam prudentis viri Valentini Vargha incolae oppidi Halászi ad castrum Óvár pertinents in simplici papyro patenter confectas sigilloque eiusdem domini locumtenentis regii secreto authentico ab intra in inferior! earundem margine impressive consignatas et communitas nobisque praeceptorie sonantes et direetas honore et reverentia, quibus decuit, recepimus in haec verba: Amicis suis reverendis capitulo ecclesiae nostrae Jauriensis Martinus Fethe de Hethes miseratione divina Colocensis et Bachiensis ecclesiarum canonice unitarum archiepiscopus, administrator episcopatus dictae ecclesiae Jauriensis locorumque eorundem comes perpetuus ac sacratissimi principis et domini domini Rudolphi secundi Dei gratia electi Romanorum imperatoris semper augusti ac Germaniae, Hungáriáé, Bohemiae etc. regis, archiducis Austriae, ducis Burgundiáé etc. consiliarius et per Hungáriám locumtenens salutem et amititiam paratam cum honore. Expositum est nobis in persona prudentis viri Valentini Vargha incolae oppidi Halászi ad castrum Óvár pertinentis, quomodo ipse in íácto certorum quórundam negotiorum suorum coram clarius declarandorum fassionibus et attestationibus nonnulorum égregiorum et nobilium, sed et ignobilium ac alterius cujusvis status et honestre, conditionis utriusque sexus, ecclesiasticae dignitatis, Posoniensis, Mosoniensis, Jauriensis, Comaromiensis et Nitriensis comitatuum hominum ad praesens plurimum indigeret essetque necassarium et propterea per regium et vestrum homines quandam attestationem seu testium inquisitionem fieri et celebrari facere velit jurium surorum futuram ad cautelam. Cum autem veritatis confessio et fidedignorum hominum testimonia nemini debeant denegari, pro eo amititiam vestram harum serié hortamur atque authoritate praefati domini imperatoris et regis nostri, qua fungimur, vobis committimus et mandamus, quatenus vestrum mittatis hominem vestro pro testimonio fidedignum, quo praesente egregius vei nobilis Joannes Lászlóffi de Thard aut alter Joannes Szeghy vei Stephanus Rosa jurati notarii sacratissimae caesareae et regiae maiestatis sedis judiciariae de curia regia, sive Blasius Vincze de Fölpecz vice comes dicti com.ita.tus Jauriensis seu Stephanus Földessi neu Georgius Szombatheli modo simili vice comes praedicti comitatus Mosoniensis neve Stephanus Feyer de Zerdahel nam Michael Konda namque Paulus Orros aliis absentibus homo regius per nos ad id specialiter transmissus ad praetactos universos attestantes, quos videlicet antelatus exponens vei homo suus per eum ad id deputatus duxerit nominandos, personaliter accedendos, quibus sub onere solutionis sedecim marcarum gravis ponderis in generali decreto superinde expresso super illis, si qui cum praesentibus litteris nostris praeceptoriis seu compulsoriis requisiti a dicenda de interroganda mera rei veritate sese abstrahent, per hos quorum interest immediate et irr°missibiliter exigendarum sui in praesentiam citatis et vocatis ab eisdemque spiritualibus quidem ad conscientiae eorum puritatem, secularibus autem personis fidem eorum Deo debitam fidelitatemque praefatae sacrae caesareae et regiae maiestati, domino nostro clementissimo ac sacro regni diademati observandam, qualis ipsis in omnibus interrogandis constiterit certitudo veritatis, sciat, inqirat et experiatur meram, plenam atque omnimodam certitudinis veritatem. Et posthaec super hujusmodi rescitae veritatis série testium inquirendorum fassionibusque et attestationibus eorum ad relationem dictorum regii et vestri hominum literas tandem vestras exponenti eidem necessarias jurium ejusdem futuram ad cautelam per vos sub sigillo vestro authentico extradari volumus et jubemus communi suadente justifia. Secus non 263
