Waldstein, Francis – Kitabiel, Paul: DESCRIPTIONES ET ICONES PLANTARUM RARARIORUM HUNGARIAE VOL. 1. (1800)
XII annis contingunt, infulas quas formát, maxima ex parte aquis cooperiunt, easdemquepotiíTimum in inferiore planitie ad Colocsam , Bajain, infra Neoplantam, <Sr per Comitatum Torontalienfem reiiquumque Banatuiii usque Őz ultra Pancsovam latiílime diíFundit. SZAMUSIUS , qui ratiüm ferax in Comitatu Szathmarieníi Hungáriám őz ejus planitiem majorem fubit, őz Krafzna amnis, qui hanc in eadem provincia ingredi-tur , atque infra paludem Etsedienfem, quam nutrit óz lentiífime permeat, cum prioré unitur; nec non Chryfius albus, qui regnum hoc inter montes orientales intrat, atque Marufius, inter hos maximus, plerasque Traníylvaniae aquas in Hungáriám congerunt, Sz per planitiem majorem non raro exundantes Tibisco accedunt, paludibus non paucis originem prsebentes. CSERNAj e Tranfylvaniae őz Vallachiae finitimis montibus veniens, őz Savus, qui in Carniolia prope Carinthiam ortus Croatiam permeat őz Sclavoniam adluit, ad Hungaríee indolem conftituendam őz noscendam parum faciunt: illa enim in Banatus infimo angulo paucorum milliarium curfu ad Danubium deproperat, őz pofterior ad Semlinum cum hoc unitus nonnifi mixtis aquis Hungáriám adtingit. DR AVUS in Tyroli ortus, aquas Carinthiae őz Styriae inferioris, quas permeat, colligit, őz ad limites Hungáriáé, quam a Croatia őz Sclavonia difterminat , deducit, nuspiam fere fat altis őz firmis ripis coercitüs. Ad Legrád Murám recipit, quae e montibus Salisburgeníibus per Styriam defluit, paucorum milliarium fpatio in Comitatu Szaladienfi , in quo cum prioré diftrictum Muro-dravanum concludit , curriculum fuum abfolvens. ARABO, hungaris Rába, e Styria inferiore per limites Regni occidentales Comitatum Caftri ferrei, intrat, una cum Rábcza, e palude, in quam Peifo continuatur, defíuente ad Jaurinum brachio dextro Danubii jungendus, fed emiffo prius ramo, qui fub nomine Kapas varienfis Arabonis aeque ac Répcze, ex Auftria veniens amnis, aquas fuas in inemoratam paludem infundit. LAYTHA denique in Archiducatu Auftriae orta prope Neapolim hujus provinciáé, quam etiam Neoftadium viennenfe dicunt, limites Hungáriáé adtingit, Soproriienfem őz Mofonienfem Comitatum adluit, őz hunc tandem ingreditur ac permeat, infra Ovarinum dextro Danubii ramo immergcnda. ß) INDIGENt Fluviorum őz amnium Hungáriáé indigenorum plurimi in inontium Septemtrionalium, őz Septemtrionali-orientalium altis vaftisque adgregatis originem capiunt; aliqui etiam ex orientalibus őz banaticis profluunt; reliqui vero montes fere tantum rivos fuppeditant. Omnes, quousque inter montes profluunt, rapido feruntur curfu , imo quidam etiam, praefertim in alpibus feptemtrionalibus e rupibus delabuntur, ac denique, íi Popradum őz Dunavetz demas, Danubio aut immediate aut mediante Tibisco copulantur. Quae e feptemtrionalibus montibus prorumpunt aquae, primum quidem pro vario montium valliumque fitu varia feruntur directione \ aít ubi in majores amnes fluviosve colliguntur, in oppofitas fere tenclunt partes : aliis veluti Vago , Grano Őz Ipoli verfus occafum ; aliis uti Gölnitz, Hern ad o őz Sajó verfus ortum procurrentibus, fed omnibus in meridiem deflexis. Inter priores íolus Vagus, qui vallem longiorem őz in Septemtrionem altius rejectam fequitur , multis aquis auctus, in planitiem fuperiorem egreditur, in qua verfus ortum flexus ad Gutta brachio finiftro Danubii, infulam Csellóköz majorem conftituenti jungitur; Granus enim, qui inter eos