A Debreceni Déri Múzeum Évkönyve 1969-1970 (Debrecen, 1971)

Történelem - Benda Kálmán–Kenéz Győző: Barbiano generális jelentése a Bocskai-szabadságharc első hónapjairól

militibus ingressum concedere vellent, ne nostri causa a subsequentibus hajdonibus dammi aliquid paterentur. Earn itaque ob causam inde coactus secedere debui, et quum nullum Scepusiana arce repererim tutiorem et commodiorem, turn propter loci situm turn etiam propter circumjacentes liberas civitates, partim propter Turzonem, Vestrae Majestati fidelissimum.

40 Ubi quidem operám adhibueram, ut liberas civitates et aliquos comitatus ad personalem insurrectionem inducerem, qui quum Vallonibus diffiderent, ut comitatibus satisfacerem, illos dimittendos censui; quum etiam ipsis praesentibus nullo modo resistere potuissem. Prius tamen artificio singulari equitatum Silesiacum in Eperies ingredi feci, qui tamen pro suo libitu absque omni dato ordine et licentia in Vestrae Majestatis magnum detrimentum, inde discessit.

41 Mihi vero ne unum quidem ad insurrectionem adducere possibile erat. Nihilominus tamen, cum viderem, quanti intererat me in provincia manere, cum inimici nihil magis, quam me ejicere cordi erat, nobilitas etiam me praesente nihil certi contra Majestatem Vestram deliberare poterat, statui me in arce ilia obsidionem passurum, ibique in gratiam Majestatis Vestrae occubiturum. Persuasi etiam supradicto domino Turzoni, ut mecum nomine Majestatis Vestrae hanc obsidionem perferret. Neque hoc mihi parum negotii facessebat cum vanis scilicet promissis muneribus et donativis homines suos ad nostram voluntatem et devotionem inducere, dubitans uti plerumque cum hujusmodi juvenibus accidere solet, ne ille a sua bona affectione instinctu suorum servitorum abstraheretur. Advenerunt demum hostes depraedantes, et initium obsidionis illius castelli facientes. Tertio dein die, adductis tormentis arcem quatiebant, scalisque admotis inferiorem arcis partem occupare conabantur, strenue a nostris rejecti, amissis et vulneratis eorum quamplurimis, ubi etiam ex nostris signifer meae compagniae strenue pugnans honeste mortuus est. Inimici videntes me undiquaque omnibus possibilibus mediis illorum vehementissimis et frequentissimis tormentorum ictibus viriliter opponere, meque usque ad extremum defendere velle, invanum laborantes, postquam totos continuos 22 dies arcem tormentis concusserant, tandem prima die Decembris obsidionem solvunt, indeque discesserunt. Durante hac obsidione cum priora tormenta non sufficerent, quaedam etiam a nostris inutilia reddita essent, cogebantur inimici alia nova e Cassovia et Leuchovia advehere. Unde mihi tempus datum fuit, rursus ea reficiendi, quae antea illorum tormenta prostraverant cum aliter fieri non posset, cogebar hoc maximis sumptibus efficere. Inimici discedentes 4 tormenta majora, quae secum abducere nequiverant, reliquerunt. Nihil magis me angebat, quam quando frequentissimis erumpendi oblatis occasionibus, milite caruerim. Hujus vero nemo alius, quam ordinarii equites provinciáé fuere, qui a me admoniti, ut persisterent mecum, renuentes abierunt. Ego itaque solus 30 meae cornetae militibus stipatus remansi, qui vix una cum domini Turzonis subditis ad hujus loci defensionem sufficiebant, de quibus tamen subditis, singulis diebus aufugiebant, ita ut a 200 illorum ultimo vix 60 remanserint. Quamobrem etiam me in intimum castellum recipére; illosque tanquam captivos, et saltern pro laboribus occurrentibus custodire compulsus fui. Vigilias vero diu et noctu cum meis militibus solus peregi.

42 40 Thurzó Kristóf, Szepes megye főispánja, Szepesvár ura. 1604 őszén még menedéket adott Barbianónak, 1605 elején azonban ő is csatlakozott Bocskaihoz. 41 A sziléziai vértesek Eperjesről egyszerűen hazamentek Sziléziába. 12 A szöveg itt megszakad, csupán Istvánffy megjegyzése olvasható még: Videtur aliquid deesse, - úgy látszik, valami még hiányzik. 171