Janus Pannonius Múzeum Évkönyve 29 (1984) (Pécs, 1985)
Történettudomány - Rövid közlemények
198 RÖVID KÖZLEMÉNYEK dinalem ac penes Caesaream ac Regiam Maiestatem Nuntium protunc Apostolicum ad eundem Quinqueecclesiensem episcopatum ubi consecratus fuissem, juramentum in bulla super confirmationem emanata praescriptum ac contentum praestiti, ex cuius tenoré, quia limina Apostolorum singulis quadrienniis visitare, Sanctissimo Domino ас suis successoribus de officio meo pastorali rationem reddere, item de statu ecclesiae et populi eundem informare obligor. De statu itaque ecclesiae cathedralis Quinqueecclesiensis, residentiae episcopalis, item de statu episcopatus ac capituli illius bonisque eorundem; de statu etiam Cleri ac populi in dioecesi Quinqueecclesiensi existentis sequentem facio relationem. Et quia ipse in dicta residentia ac dioecesi episcopatus Quinqueecclesiensis personaliter a Sanctissimo Domino per bullám a residentia ob tyrannidem turcarum eliberatus, non resedi, ideo ex attestatione, relatione et litteris tarn ecclesiasticorum quam saecularium personarum aliquando ad me causa magnae suae necessitatis, cum difficultate tarnen ex Turcia venientium, talem facio relationem. Quoad ecclesiam cathedralem Quinqueecclesiensem. Episcopatus Quinqueecclesiensis habuit ecclesiam cathedralem sub nomine Sancti Petri apostoli in civitate Quinqueecclesiensi, vulgo Pécs dicta in regno Hungáriáé, comitatu Baraniensi, a divo Stephano rege Hungáriáé fundatam, ut legi ex copia fundationis eiusdem. Haec ecclesia tota et intégra extare dicitur, tarn quoad muros quam quoad tectum. Arae in ea adhuc extant cum tabulis et imaginibus. Quam ecclesiam saepe adhuc frequentarent christiani catholici, ex censu tarnen turcis solvendo. Una eiusdem pars a turcis pro Mechet occupata perhibstur. Sacranium adhuc integrum et in eo missalita et nonnullae attritae casulae superesse feruntur. Turres habet intégras duas pro campanili, sed campanas nullás, praeter unicam pro horologio inservientem. Quantum attineret statum residentiae episcopalis. Residentia episcopalis erat in dicta civitate penes ecclesiam cathedralem, quae residentia habebat castrum circa ecclesiam prastactam positum, quod adhuc integrum a turcis inhabitaretur. Cui etiam olim Academia Quinqueecclesiis fundata vicina erat, nunc autem in armamentarium turcicum, ut audio conversa. Quoad bona episcopalia. Habuit olim episcopus Quinqueecclesiensis bona temporalia stabilia ampla. Nam habuit aliquot oppida, habuit plures pagos, habuit etiam aliunde certos redditus. Quae omnia non solum ex auditione, sed etiam ex instrumentis fidedignis habeo. Universa praedicta bona, cum aliis redditibus aliunde habitis turcae ipsi possident. Ex quibus cunctis bonis episcopus vix potest habere florenos 200, et illos non aliter, nisi mediantibus militibus in Turciam clandestine proficiscentibus et a subditis dictos florenos violenter exigentibus. Quoad capitulum et bona eiusdem temporalia. Habuit olim ecclesia cathedralis nobile capitulum in dicta civitate fundatum ac residens. In quo erant personatus, dignitates, archidiaconatus, canonicatus, altaristae et praebendarii. Ad praesens nullus horum esset. Quia turca occupato loco eosdem partim eiecisset, partim in captivitatem duxisset, alios postea non admisisset. Habuit idem capitulum bona temporalia stabilia sufficientia, alioqui iura possessionaria, ut ex eorum privilegiis et regestis mihi legentis constat. Sed etiam praemissa cuncta turca occupata possidet. Habuit etiam idem episcopatus collegiatam ecclesiam in sua dioecesi in oppido Posegha in comitatu Poseghiensi sub nomine Sancti Petri fundatam. Extant adhuc rudera ecclesiae collegiatae, ast persona collegiata nulla. Monasteria etiam aliquod tam in civitate Quinqueecclesiensi, quam dioecesi, partim Dominicanorum, partim Franciscanorum, Benedictinorum et Cisterciensium fratrum,- fuerunt etiam Monialium, ast omnia à turcis possidentur. Quoad clerum in dioecesi ad praesens existentem. Nue vero loco praedictorum capitularium personarum essent ac manerent trés missionarii a venerande Societate Jesu Quinqueecclesias missi, qui non solum Quinqueecclesiensibus catholicis, sed etiam aliis circumadiacentibus divina instar apostolorum de pago ad pagum transeuntes administrant. Adsunt praeterea in dioecesi (ut relatum accepi) saeculares aliquot sacerdotes, etquidem octo, ex quibus trés ipse ordinavi et in dioecesim misi. Sunt praeterea in dioecesi dicta Licentiati 32, quibus ob defectum sacerdotum catholicorum data est licentia catholicis praedicandi, baptizandi, copulandi, funera catholicorum ad sepeliendum deducendi. Ex his licentiatis aliqui sunt uxorati, aliqui celibes. His omnibus constitueram Vicarium, Reverendum Joannem Horváth missionarium praedictorum a veneranda Societate Jesu missurum Superiorem cum plenaria jurisdictione eorum, quae ad regimen spectarent. Cui obedientiam et reverentam praestant ac praestiterunt in licitis et honestis, ut ex illius litteris et aliorum accepi. Et quia ante aliquos annos circa partes dioecesis Quinqueecclesiensis et Boznensis erecti episcopi nunc in Bozna nunc in Alba
