Bárth János szerk.: Cumania 21. (A Bács-Kiskun Megyei Önkormányzat Múzeumi Szervezetének Évkönyve, Kecskemét, 2005)

Bárth Dániel: Statuta Generalia (1738) – Vallásosság és mindennapi élet Patachich Gábor kalocsai érsek általános rendelkezéseinek tükrében

Statuta Generálja (1738) 163 sufficiente scripto, vel humanae libertatis testimonio. Talismodi vero fides et testimonium libro copulatorum de verbo ad verbum inscribi debet. Nono: similiter ex cathedra inhibebunt parochi, ne parentes tempore praesertim aestivo, quo certi in gyrum saltus in foris et plateis haberi consueverunt, pueros vel juvenes cum puellis promiscue commisceri sinant, contravenientes et parentes quidem pro prolibus aeque ad rationem ecclesiae, toties quoties in cruciferis septem mulctentur. Decimo: strictissime inhibetur omnibus parochianis, et taliter etiam e cathedra est publicandum, ne proies suas pro servitio ad acatholicos transire sinant, et contravenientes ad rationem ecclesiae in florenis rhenensibus 24 mulctentur, et ista muleta tot annis desumatur, quoi in servitio tali quis perseveraverit. Undecimo: ubi commixti sunt catholici cum acatholicis, parochus in concionibus ad individualia vel personalia acatholicorum cum nimiis exagerationibus vel objurgationibus non condescendet, sed veritatem catholicam, sive articulum fidei bene probatum, et authoritate scripturae sacrae, vel sanctorum patram sententiis confirmatum de simplici et piano exponet, ut taliter et suos confirmet, et adversarios permoveat, hosque demulcere potius, quam exasperare studeat; ubi vero ab adversariis ad concionem dogmaticam provocatus merit, invocato praevie Spiritus Sancti lumine, corde contrito et corpore mortificato agenda pro justo zelo agat. Duodecimo: frequentius parochus e cathedra monebit, ut puerperae suos lactantes infantes ad lectum secum non accipiant, saepius namque contingit, proles per lassas maires taliter suffocari, et has miseras super deliberate infanticidio millenis scrupulis angi, et nonnunquam fere in desperationem deduci. Decimo-tertio: incumbit parocho, ut gregi sibi commisso quam solertissime invigilet, et hinc si quos sciverit usurarios notorios, concubinarios vel de concubinatu suspectos, item blasphemos publicos, percussores parentum, dehonestatores et diffamatores aliorum, vel alios quosvis enormibus sceleribus notorie innodatos, eos serio redarguat, et si pertinaciter in malo perstiterint, taies mediante subalterna superioritate nobis detegat, ut opportunum et salutare in tempore adferri possit remedium. Conjuges separatim habitantes componere studeat. Cognationis affmitatisve interveniere nexu, consequenter in gradu ab ecclesia prohibito matrimoniis contractis, praesertim si ignorantia alterutrius partis subversetur, prudenti suo et sapienti consilio citra omne tamen publicationis periculum obviabit. Raptores vero virginum vel alienarum conjugum, sive uxorum detentores superioritati suae indilate deferet.