Kőhegyi Mihály (szerk.): Historia Domus Bajensis. Chronik des Franziskanerkonvents in Baja. Band 1. 1694-1840 - Bajai dolgozatok 7. (Baja, 1991)
Text der Historia Domus
22. Hora septima vespertina advenit sospes, et incolumis A. R. P. Minister Provlis, ut Visitator Canonicus cum R. P. Secretario. Praesens Protocollum summa diligentia ductum tempore visitationis canonicae die 24~ et sequ. mensis Aprilis anni 1840. habitae revidi, et laudata nomine A. R. P. Visitatoris canonici exactitudine R. P. Protocollistae subscripsi. P. Basilius Kovács mp. Secretarius Proviae 30. A. R. P. Minister Provlis cum A. R. P. Gvardiano, et R. P. Secretario Coloczam discessit, obsequium homagiale Excellentissimo APraesuli, et Rdssimis Canonicis praestiturus. Mensis hic pariter frigidus, et siccus erat, frequentes pruinae vegetationem plantarum remorabantur, coloni anxii et quoad autumnales, et vernales segetes spem in futuro fors in melius aliquando mutando tempore collocant. Flores arborum, aliarumq[ue] plantarum adhuc non videntur, vix gemmae earum, prout et palmitum turgere tantisper observantur. Ad hoc venti validissimi grassantur, ac terram alioquin nimis aridam magis siccant. Mensis Maius Balanis Malae tristes LVXere CaLenDae: Igne fVrente fero, teCta sVperba rWnt.667 Flebilis tragoedia. 1. Privilegiatum oppidum Baia hucdum in omni culturae genere aemula cum primariis urbibus contentione mirabiles pene progressiones faciebat, unice civium suorum felicitatem, et bonum commune prae oculis habens, atq[ue] omne, quod ad genium seculi excoli potest, promovere satagens, iam non est; nam plaga insanabili, vulnere immedicabili percussum est, et ornamentis suis turpiter nudatum in ruderibus gemens moesta imo de pectore suspiria ducit. Hucdum curis variis obrutus, aerumnis adflictus, et omni malorum agmine divexatus, remedium malis suis adferre quaerens, Baiae apud cives hospitalitatis amantes quovis tempore invenit, luctuq[ue], ac moerore solutus laetum, ac hilarem vultum induit; at vero his temporum adiunctis felicem se reputat, qui a communi baiensium calamitate procul abesse potest; feliciorem, qui extremae perniciei oculatus testis esse non cogebatur. — Campanae, quae prius amoena sua harmonia gaudium saepe civibus annunciabant, populum fidelem ad preces Deo fundendas convocando, nunc horribili, et animum ipsum concutiente cum fragore deciduae obmutuerunt. — Huius mali maximi, et calamitatis luctuosae dies e memoria hominum nunquam delebilis fuit nefanda prima Maii, qua plurimos animi exhilarandi caussa ad loca distractionum publica de more egressuros impedivit ventus validissimus vehementissime saeviens. Ventus hic non contentus damnis, quae aedium tectis intulerat, sed in possessione contigua Istvánmegye /:ubi novem solum domus flammis in praedam cesserunt:/ per incuriam 667 Hier folgt die Beschreibung des „großen Brandes” in Baja. Detaillierte Darstellung siehe Schönberger, Andreas, 1841. 1840 448
