Kőhegyi Mihály (szerk.): Historia Domus Bajensis. Chronik des Franziskanerkonvents in Baja. Band 1. 1694-1840 - Bajai dolgozatok 7. (Baja, 1991)
Text der Historia Domus
1840 nam post 12. minuta /:hoc indicabant post tristem catastropham indices:/ ipsa turris cum tecto Ecclesiae flammis in praedam cessit. — In domo iaculatoria, ei proxima silvata, sumár dicta, im[m]o in vicinis possessionibus Vaskút, Báthmonostor, et Szeremlye magna populi frequentia asylum quaerebat: hinc concludere licet maximae parti incolarum praeter vitam nihil relictum fuisse. Circa horam septimam nihil fere pabuli inveniens vulcanus bacchari sensim desinebat, sicq[ue] dispersi incolae ad propria revertebantur; sed reduces vix habitacula sua dignoscere poterant, quae solitarie consistentia exhibebant vastitatem. Non est hic quaerenda platea, quaelibet aula, quilibet hortus patentem dat viam commeanti. Comsumtae cincturae, ipsaeq[ue] arbores tam silvestres, quam hortenses solitudinis horrorem augent. — Pertransiit interim nox horrida, vento validissimo, et frigidissimo aequaliter saeviente, redeunt et reliqui e vicinis possessionibus, quorum hic coniugis, ille parentum, hic liberorum, ille amici nomen inclamat, sed plures ex his non comparentes flammarum victimae ceciderunt. Hunc primum apparuit mali magnitudo; plurimi enim hanc, v illam domus partem firmiorem, adeoq[ue] securiorem existimantes, illuc omnia sita congesserunt, aut cellariis intulerunt, sed quanto moerore, quanto dolore concussi cernere cogebantur, debiliores aedium partes integras, illaesasq[ue] interne consistere, congesta autem in cinere, aut favilla iacere. Ad haec omnia mala maximum horrorem ingerebat, et pene in desperationem agebat futurorum recordatio, dum iuxta domum consistens praeter parietes tecto nudatos nihil eorum conspicere poterat, quae sibi cara, et iucunda fuere. — Iam quid damni Conventus sit passus, videamus. Praeter tectum Ecclesiae et Conventus, quidquid in huius, et illius pavimento igni obnoxium erat, eodem absumtum est, praeter alia in pavimento Conventus deposita, tritici metretae circiter 180. avenae 45. Zeae Mays, vulgo fagopyri in culmis 20 sacci; in turri campanile cum gradibus; campano vero, perfracto fornice in capellam BVM. lauretanae deciderunt, ubi pariter omnia, quia a ligno erant, consumta sunt, anathemata argentea, et alia monilia in unum conflata reperta sunt. Campanae maioris 1369.11. e sex ansis duae liquefactae, aliae duae fractae; alterius 789.11. de labro pars exigua difluxit, de cetero usui pristino esse potest; missalis 322.11. in duas partes fracta; choralis tota quarta in partes abiit. In allodio, et stabulis praeter parietes nihil omnino mansit. Infra nubilar praeter alia duo currus onerarii combusti. Tertius currus levis tectus, quo A. R. P. Mner Provlis vectus erat, taliter servatus; rheda apud ephipiarium in reparatione existens eiusdem industria pariter servata. Caduarium cum nubilari inferiore intactum mansit; sed tota cinctura horti, et circiter 30. orgyae lignorum focalium absumtae. Puteis, in aula uni, in quadro alteri flamma pepercit. Aurigarum unus videns malum inevitabile, tres equos (:alii tres in itinere erant:) Báthmonostorinum ad D. Parochum Joannem Herold eduxit. Vaccae in pascuis per plures dies, noctesq[ue] servatae. — Iam nunc quaereret quispiam, quotnam domus sint combustae; sed potius quaerendum foret, quotnam manserint: multo facilius quippe est earum numerum determinare, quae malum evaserunt, quam quae flammis in praedam cesserunt. Ex illis memorantur speciatim: in platea contubernii militaris series exterior integra; in platea danubiali, vulgo Provalia septem domus; plateae caminarii pars superior, in platea S. Antonii 10. domus, et in 450
