Levéltári Közlemények, 92. (2021)
Magyarországi főegyházmegyei méltóságok - Kovács Viktória: „Miként életemben kedvelt, úgy holtomban is méltóztasson támogatni”. Szegedi Lukács zágrábi püspök végrendelete 1510-ből
Magyarországi főegyházmegyei méltóságok 2. sz. függelék Szegedi Lukács zágrábi püspök 1510. március 12-i végrendelete Az irat a Magyar Nemzeti Levéltár Országos Levéltárába az egykor Iványi Béla körmendi levéltáros által kialakított borítékban érkezett be. A borítékban írógéppel írt cédula található a következő tárgymegjelöléssel: „A 1510. Testimonius et testamen tum eppi Lucas de Zagreb, in Capit. Csazma. ” A végrendelet szövegét egy fóliás, erősen vízfoltos (a szöveg olvashatóságát azonban nem befolyásoló) papírfüzet tartalmazza, amelynek utolsó [12r-14v] oldalai üresek. Készítésekor 7 darab 44 x 33 cm méretű papírlapot félbehajtottak, és középen összefűztek. Több lapján vízjel fedezhető fel. Címlapján [Ír] középkori kéz írásával a „Testamentum” szó, előtte tollal az irat keltezése, 1510. III. 12. olvasható. Címlapjának hátoldalán [Ív] újkori kéz írásával „No 1” felirat, ceruzával a „testamentum” szó és a következő megjegyzés található: „Anno 1510. Ponit testamentum Lucas Episcopus Zagrabiensis in quo quid Sophiae et Katherinae sororibus item Balthasaro de Batthyán legaverit apparet folio 5to et sequentibus.” írott oldalait végig a körmendi levéltár pecsétjével - „BATTHYÁNY HERCEGI LEVÉLTÁR KÖRMEND” - látták el. [2r] Felül tollal: 1510. III. 12. In nomine sancte et individue trinitatis patris et filii et spiritus sancti amen. 74 Lucas dei et apostolice sedis gracia episcopus ecclesie Zagrabiensis omnibus Christi fidelibus presens testamentum manu mea propria consignatum inspecturis salutem et mutuam in Domino charitatem. Quoniam egritudinis vehemencia cor poralis solet plerumque a racionis tramite in tantum mentem avertere, quod nedum de temporalibus, verum eciam vix vel raro de se ipso et de anime sue salute quispiam disponere sew providere valet, propter quod dum adhuc in corpore quies est et sobrietas in mente animusque nullis torquetur angustiis, tutius salubriusque est iudicium ultime voluntatis ordinare et disponere. 74 A kiadás szövegének lektorálásáért Szovák Kornélnak és Tuhári Attilának tartozom köszönettel. Nos itaque pia et salubri consideracione advertentes, quod vita hominis super terram more florum marces[c] it et quasi vapor ad modicum patens deinceps exterminabitur et quod nichil certius morte nec incertius hora mortis, varios et insperatos ipsius mortis eventus evitare cupientes, potissimum vero, ne post obitum nostrum super rebus et bonis nostris aliqua possit oriri differencia, more veri Christiani anime nostre saluti mature consulere volentes omnibus melioribus modo, via, iure, stilo et forma, quibus ex permissione iuris utriusque, canonici scilicet et civilis, necnon consuetudine legittime prescripta facere potuimus et debuimus iuxta nostre condicionis exigenciam de rebus et bonis nostris a deo collatis, cuiuscumque generis sint et quocumque nomine censeantur, tam scilicet castrensibus vel quasi castrensibus quam adventiciis peculiaribus et quibuslibet aliis, tale condidimus edidimusque testamentum. Imprimis animam nostram sancte trinita- 22