Levéltári Közlemények, 79. (2008)
Levéltári Közlemények, 79. (2008) - Forrásközlések - TUZA CSILLA: III. Károly céhrendeleteinek hatása egy 1750. évi vizsgálat tükrében 251
Tuza Csilla: III. Károly céhrendeleteinek hatása aut Sodalibus in Continuatione opificij, Progressuque sui Laboris per hoc impedire praesumarent, Talis ipsémet pro inhonesto reputandus, et Medio Magistratualis Inquisitionis et Cognitionis etiam ab opificio provisorie Suspendendus veniet, ita ut quidquid ille ex praesumptuosa sua Protervia alteri apingere moliebatur, id ipsum Talia attentans solusmet experiatur, eousque donec de tali insimulata jnjuria vei secus incusati Delicto Judicialiter discussum, ac terminatum vei verő bono modo complanatum non fuerit 16 Ubi autem quispiam Magister vei Sodalis, hunc vei illum Juvenem, ex hac vei illa de Causa ad Opificium assumere nollent vei verő iam assumptum ulterius páti et Instruere recusarent, et eatenus apud Magistratum Querela posita fuerit tenebuntur antelati Mag[ist]ri superinde rationem facti dare, et respondere Determinatonique Magistratuali eo in Passu semet debite accomodare. Quodsi verő Socij et Sodales uti hactenus experientia docuit, sub aliquo praetextu intenderet e laboré emanere, seque in unum congregare, et donec ipsorum Praetensioni seu putativo Gravamini satisfieret, nullum amplius laborem perficere, verum Turmatim se opponere, et contra magistros suos rebellare praesumpserint, Ejusmodi Corrjfei et Transgressores, non solum Pöena illa sub Puncto 2 d ° dictata utpote talismodi transgredientium Incarceratione, vei ad perficiendos circa Praesidia labores aut ad Galleras Condemnatione Puniendi venient, verum etiam secundum compertas graviores rej Circumstantias et renitentias, nec non effective causata incomoda, etiam in vita seu Corporali Poena venient puniendi: Etsi non cuiuslibet loci Magistratus, eosdem compescendi seu comprehendendi per se incapax esset, talis in tempore apud majora Dicasteria pro férendő remedio et Assistentia etiam Militari ubi opus fuerit se se Insinuando Sollicitabit: ut ejusmodi Excessuosi Socij valeant Comprehendi, et vei üli offenso Magistratui tradi et restituari, vei verő in eodem ipso Arrestationis et Comprehensionis Loco condigne pro demerito puniri. Et nec ullibi Locorum ejusmodi Pertinacibus Socij s et Sodalibus Conspiratoni tali adhaerentibus subsistentia aliqua vei receptaculum neque in Diversorijs Condescensio tantominus permansio admittatur, vei verő Cibus vei Potus ijsdem subministretur. Et hac praerecensita atque statuta pöena non solum ijdem Excessuosi et Impertinaces Socij, verum etiam eorundem Fautores et Protectores feriendi venient. 17 Et quamvisquidem iam superius omnes et Singulae Scomaticorum verborum, vulgo Scheltungen dictorum tam intra Magistros quam Sodales fiendae Increpationes Severe, etiam sub poena Corporis et vitae habeantur Inhibitae, Nihilominus tamen iterum hic loci talicum additamento recapitulantur, ut non solum ille, qui quempiam Magistrum vei Sodalem aut totum Opificium ejusmodi obrobris et Injuriosis verbis affecit seu Increpuit, verum etiam illa vei illi, qui ejusmodi Increpationes acceptant, proptereaque laborem deserunt, et in officina illa ubi talis Magister similibus verbis affectus est, haud laborare, vei etiam talem Sodalem pro Inhonesto et illegitimo habere, et penes talem nequaquam laborare volunt, seu etiam tales, qui talismodi Increpationes ulterius promulgant, et per hoc etiam apud alios pro illegitimo facere intendunt, aeque eadem praerecensita pöena, et quidem pro gravitate Delicti etiam Corporali puniendi venient. Quodsi verő aliquis Magistrorum propter commissum aliquod Delictum Magistiatualiter citatus et Comprehensus fuerit, ob hoc residui, se in id ullomodo imiscere, vei talem pro Inhonesto Increpare vei pláne ad lóca alia perscribere sed eatenus Margón megjegyzés: Stare. Margón megjegyzés: Stare. 261