Levéltári Közlemények, 77. (2006)
Levéltári Közlemények, 77. (2006) 1. - FORRÁSKÖZLÉSEK - Molnár Antal: Murin András jezsuita szerzetes szekszárdi útinaplója 1710-ből / 105–139. o.
Forrásközlések conduximus pro quatuor milliaribus, scilicet usque Simon-Tornyam. 41 Noctem egimus in pago Kálos 42 confectis die hac milliaribus duobus: duplicata videntur, vak volt, aki mérte. Coelum tota die obductum. Nebulae. Vesperi nives modicae. [pag. 5.7 Die 19. Ex Kalos, confectis milliarius tribus 8 a matutina venimus Simon-Tornyam. Légi missam. Vice-comes Tolnensis, Andreas Brodorovics 43 negavit se concedere posse, ut pro pecunia a lanione accipiamus carnem; concessit gratuito. Conducta nova occasione usque ad terminum, scilicet pro milliaribus quinque, movimus hóra undecima, terminum attigimus circa octavam noctis: feliciter, incolumes, sani intravimus residentiam. Laudetur Deus. Nocte hac advenrus causam dissimulavimus, expiscantes sequentia: dominum abbatem 44 arestatum privatumque bonis intellexerunt; item acquisituros se brevi dominum alium, scilicet antagonistam illum: haec habent a dominó vice-comite Andrea. Provisor, qui fűit ante disturbia, mortuus est; successit illi, qui fűit cellarius, hic Caloczae 45 residet. Cum transdanubianis nulla communicatio ob pestem. Medio circiter anno post adventum curucziorum dissipati sünt oppidani et pagenses omnes. A mensibus circiter quinque redeunt oppidani pauci admodum, et unius pagi incolae; cetera deserta omnia. Oppidum et residentia totaliter exusta ante annos sex: cubicula residentiae inferiora numero 3 a sub fornice sünt, omnibus aeris injuriis exposita, incoluntur a copiosis oppidanis. Templum mansit ab igne illaesum. Caret omni supellectile, quae in grandem conjecta cistam delata est Rosnaviam 46 ad manus domini Mirai, 47 vivit adhuc, qui detulit. In circumferentia nullibi vicinus presbyter. Qualis ego hic, sine administratione sacramentorum (száraz dajka forma) curator animarum? Succurrat, qui potest! Inventa sünt vacua omnia: vinea et agri inculti. Ex oppidanis trans Danubium haerentibus redire ob periculum pestis non permissis, ingruente dein pesté mortui dicuntur (inter quos hospites) plures quam octuaginta. Dicitur pro illis per vice-comitem impetratum privilégium, quo eximantur a comunibus oneribus, ut eo citius sese restaurarent: dicunt ipsi, quod non observetur. Causa auxilii vice-comitis putatur oppidanorum in colenda ejus vinea gratitudo; puto ego amicitiam, quae intercedit inter vice-comitem et antagonistam. Hic nullum est venale vinum, caro, panis: quid edemus? Providebit Dominus. Vix nos collocavimus in cubiculo, ningere caepit, ninxitque illa nocte supra talos, primae fuerunt ex durantibus nives istae his in terris. Die 20. Remissa occasione Simon-Tornensi, sumpsi jentaculum. Haec est dies, qua in hac expeditione prima vice missam dicere non potui. Faveant superi ne pluries beneficio hoc carere cogar! Advocavi judicem cum pluribus oppidanis, quos sic allocurus sum: Recens est memória, scitis vos ipsi, quod ante paucos annos, praesentibus omnibus qui requirebantur, ac etiam ipso dominó abbate, reverendus páter rector Tyrnaviensis collegii per ablegatum Societatis Jesu religiosum in hac abbatia installatus sit, ut verus possessor ipso facto futurus, si dominus abbas, qui tunc possidebat, quocunque tandem modo possidere cessaret. Dicitis vos audivisse dictum dominum abbatem dominio privatum: doleo ego de ejus infortunio, utpote qui benevolum se erga nos exhibuit, interim est privatus. Responderunt: sic est, scimus bene. Ego subjunxi: Si haec scitis, scitis pariter, cui ut dominó obedire debeatis. Duo nos hac in causa cum potestate mittimur a rever41 Simontornya (Tolna megye). 42 Kálóz (Fejér megye). 43 Broderich András Tolna megyei alispán (1696-1697, 1709-1712). 44 Mérey Mihály szekszárdi apát (1693-1719). 45 Kalocsa (Pest-Pilis-Solt-Kiskun megye). 46 Rozsnyó (Gömör-Kishont megye, Roznava, Szlovákia). 47 Mérey Mihály. 124