Levéltári Közlemények, 73. (2002)
Levéltári Közlemények, 73. (2002) 1–2. - FORRÁSKÖZLÉSEK - Tusor Péter: Lippay György egri püspök (1637–1642) jelentése Felső-Magyarország vallási helyzetéről (Archivio Santacroce) / 199–241. o.
Tusor Péter: Lippay György egri püspök jelentése 231 tutum ob graves Turcarum suspiciones, qui eos tanquam exploratores, etiam innocentes, ea occasione plectere, et non modo mulcta pecuniaria, verum etiam gravissimis poenis ac morte interdum punire 30 consuevit. 31 Hic non alio modo ac ratione subveniri posse existimo, quam si eorum filii Turcis et patriae assueti in scholis patrum societatis instruantur, quorum alii sacerdotio idonei ac coelibes sint, alii verő, qui coelibatum amplecti nollent, pii // adminus exemplaresque 32 licenciati efficiantur. Ad quod consequendum fiindatione aliqua opus esset, non illa quidem alta et Viennensi, verum in collegio Homonnensi aut Vngvariensi, essentque peculiari iuramento ad iuvandas in patria Turcarumque ditione animas obligati, alioquin enim si propriis sumptibus studeant, aut altiora studia attingant, in easdem miserias et pericula ut redeant, cogi non poterunt. 33 Prodesset etiam multum, si missio patrum Iesuitarum in illis partibus augeretur ac dilataretur, 34 praesertim si lóca residentiarum, ubi scholas habeant et iuventutem doceant, erigerentur, 35 quale quidem tentatum fuerat in oppido Kecskéméül, 36 eo non succedente in Gieongiős 37 hodie missio aliqua Iesuitarum sine certa ac stabili fundatione sumptibus et munificentia episcopi alitur ac intertenetur. Secundo. 38 Episcopatus Agriensis constat schismaticis Rutenis, qui montium Carpatiorum, quibus Polonia ab Ungaria dividitur, iuga longo tractu incolunt 39 ad ipsos usque Moldauiae ac Transyluaniae limites. Horum numerus prope centum millia animarum adaequat, fidem et schisma Graecorum profitentur, 40 lingua utuntur Rhutenica, Sclauonicae seu Illiricae non absimili, imo 41 pene eadem; 42 populus rudis, simplex, 43 coloni omnes ac rustici, ex quibus nulli pene litteris, pauci armis, omnes agriculturae et pecorum curae intenti. Patriarcham habent schismaticum in Ungaria 44 in tractu arcis Munkácz 45 ad principem // Transyluaniae, ut procerem Hungaricum 46 spectantis; ibidem extat monasterium religiosorum Sancti Basily schismaticorum tribus aut quatuor pagis dotatum ac sufficienter provisum. Hic 47 c: s.k. sorközi beszúrás, alatta a szövegből kihúzva: est consultum ac c: az interdum-\ó\ s.k. sorközi beszúrás az új oldal tetején; alatta a szövegből kihúzva: plectere o és c: sic! Mivel alanya a Turcarum-ra vonatkozó qui, helyette consueverunt-nak kellene állnia o: utána kihúzva: sint c: utána kihúzva: Sec[-J, majd a margón egy sorral lejjebb szintént törölve: 2do c: augeatur ac dilatetur, majd a coni. praes. imp. képzői áthúzva, és a coni. praet. imp. képzők s.k. a sorok közé beszúrva c: erigantur, átalakítva mint az előbb c: Keczkemét c: Gieóngiós c: 2dű c: utána kihúzva: facto apud Macouicam initio; ez utóbbi szó már a harmadik oldal kezdetén c: afidem-lő\ s.k. sorközi, illetve folytatólagosan lapszéli beszúrás c: s.k. sorközi beszúrás, alatta a szövegből kihúzva: sed c: utána kihúzva: q[-] c: utána kihúzva: infimae sortis c: s.k. sorközi beszúrás: in Vngaria c: munkacz c: az wf-tóls.k. sorközi beszúrás c: s.k. sorközi beszúrás, alatta a szövegből kihúzva: qui 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47