Levéltári Közlemények, 72. (2001)
Levéltári Közlemények, 72. (2001) 1–2. - FORRÁSKÖZLÉSEK - Tóth István György: A remeterend vándormisszionáriusa : Vanoviczi János, az első pálos misszionárius levelei, 1642–1677 / 187–245. o.
Tóth István György: A remeterend... T2\ recordationis Sanctissimum Dominum Nostrum Urbanum Octavum 92 , sed nescitur quo pacto literae vei amissae vei non redditae, demonstratio optata Sacrae Congregationi innotescere non poterat. Noviter igitur de verbo ad verbum descriptum praesento humillime Sacrae Congregationi nomine domini Simandi et oro eandem humillime ut apud Sacratissimum Dominum Nostrum 93 efficiat, ne ulterius frustretur diu desiderata confirmatione, laborat ad stuporem et admirationem omnium in his partibus periculosis, sed multi labores frustranei, quia dependent a confirmatione. 94 Nos hic vivimus sine confirmato episcopo ferme veluti öves absque pastore, faciat igitur Sacra Congregatio, quod optimum in Dominó judicaverit, et nobis miseris, populisque harum partium Hungáriáé et Transyluaniae confirmatum episcopum desiderantibus benigne succurat. Ipsi patet additus ad civitates haereticas, ipsi ad ditionem principis Transyluaniae, imo in ipsam Transyluaniam 95 , ille consolatur afflictos, pusillanimes animat, in fide vacillantes confirmat, mortuos sepelit, verbum Dei annuntiat, denique ea facit omnia, quae concernunt glóriám Dei, propagationem fidei orthodoxae et salutem animarum proximorum. Quod autem attinet ad statum missionis, una cum sociis per gratiam Dei majori cum securitate atque libertate fungimus officio nostro. Irregularitates, quae occorrebant, fuerunt tales: Hoc disturbiorum tempore fuere aliqui religiosorum, ac sacerdotum in bello alii in residentiis, qui ut illaesi preservarentur et in bonis fortunae, et in vita, animabant custodes, seu sibi adhaerentes, ut forti animo essent, et invasores armata manu ab ingressu arcerent, et ictibus bombardarum imo ipsimet etiam repulerunt, non constat tamen, quod soli quempiam occidissent, adeo ut in repulsu aliqui ex invasoribus violentis lethaliter laesi postmodum vita functi, pro talium absolutione ab homicidio voluntario et ab irregularitate obtinenda, recureram ad Sacram Congregationem. Jam Sacra Congregatio, quod saluti animarum viderit esse necessarium, sic dignabitur disponere. De reliquo me Sacrae Congregationis gratiae et benignitati commendo. Dátum in Sátor Uyheliensi monasterio prope Sáros Patak, die 23. Augusti anno 1646. Eminentissimarum, Illustrissimarum ac Reverendissimarum Dominationum Vestrarum cliens humillimus Fráter Joannes Vanouiczi 96 ordinis Sancti Pauli primi eremitae indignus missionarius per Hungáriám m.p. hátlapja'. Fol. 266/v. 92 VIII. Orbán pápa (1623-1644) 93 X. Ince pápa (1644-1655) 94 A választott püspökök, amíg a pápa nem erősítette meg őket, nem bérmálhattak, nem szentelhettek papokat, stb. 95 Simandi egyszer már bejutott Erdélybe. Simandi, amint megkapta kinevezését a királytól, nem várva Róma jóváhagyására, 1634-ben Erdélybe ment és a papságot egyházmegyei zsinatra hívta össze, — a székelyföldi plébánosok azonban elszántan ellenálltak szándékának. Ebben csak kisebb szerepe lehetett annak, hogy Simandi pápai megerősítés nélkül nem számított igazi püspöknek, fontosabb lehetett, hogy a székelyföldi, jórészt nős papok nem akartak püspöki ellenőrzés alatt élni. A székely plébánosok ezért a református fejedelemhez, I. Rákóczi Györgyhöz fordultak, aki — nyilván örömmel véve a pápista vallásúak belső ellentéteit, és a császár emberét látva Simándiban — rövid úton elűzte a püspököt. Simandi a továbbiakban az erdélyi határtól igencsak távoli Csornán élt. 96 az aláírás is az írnok kezétől