Levéltári Közlemények, 2. (1924)
Levéltári Közlemények, 2. (1924) 1–4. - ÉRTEKEZÉSEK - Iványi Béla: A Korponay-család levéltára / 127–134. o.
A KORPONAY CSALÁD LEVÉLTARA 133 I. Gábor) ex Rakociano servitio (quod ex necessitate aseumere debui) redii ad gratiam domini mei clementissimi, die 20. decembris Kesmarkini adiuratus, ubi iterum in officio tricesimali per dominum excellentissimum generalem a Lefelholtz et per dominum Joannem Nolten belli commissarium confirmatus et Antiquam villám missus sum. Anno 1710. die 29. julii debui Antiquavilla propter inchoatam pestem récédére, pláne relictis omnibus. Sünt mortui homines ad 500. — Quse pestis per totum regnum grassabatur." Megemlékszik a napló a napóleoni időkről is. „Eodem anno 1813° memorabilis illa a sseculis non visa exundatio aquarum 24 a Augusti partes superiori et sic consequenter Galliciam et ducatum Varsaviensem oppressit. Omnes quippe rivuli fluvii rapacissimi — Poprádus, Donajecus, Danubio similes facti, ubi saltem planities erat maré fecerunt — montes ruebant et scaturigines subterraneae apertse in altitudinem orgise crassitie unius viri erumpebant. Incalculabilia sequebantur hanc exundationem damna. — Ut lecturi ideám magnitudinis aquse habeant pro exemplo describo illám, quae a salis officio Lubloviensi usque ad ipsam civitatem fűit ; quam ex monte arcensi per triduum consideravi praeclusus a meis in arcé Lublo, ubi recte protunc sedes dominalis erat, cui ut convocatus assistebam. Eodem anno Napóleon, ille prodigiosus Gallorum imperátor, qui in imperio Russico Moscoviam civitatem pláne invasit, frigore, insedia et cladibus a Russis acceptis, amisso integro exercitu fuga se salvavit in trabis — redux exercitum coegit nóvum et Russis junctim Borussis noviter profligare incaepit sed postquam aula Austriaca se prioribus iunxisset, iterum retrusus ad civitatem Lipsiensem se contraxit et ibi prselium capitale contra faederatos exercitus iniit, — cui a memória orbis nunquam simile fűit — nempe ad distantiam 16 milliarium dislocato suo exercitu simul et ad semel fcederatos agressus duabus diebus fortunate certavit — donec 3 a die Saxonum 12 legiones pedestres et complures equestres arma illius deservissent, ad nostros transivissent — ex tunc alea illius inversa, idem cum eo quem salvare potuit exercitu usque ad Rhenum fugiebat — hunc foederati Rhenum trangressi persequebantur. Uno fere mense quotidie crudelia inivit prselia, donec tandem urbem Parisiensem capitulatione mediante foederati ocupassent et tunc uno ictu nempe detronisationis redactus fűit in vocem Nihil una cum sua família, quam eadem vox inclusit nempe, prima littera N. denotavit Napóleon ~ 2 a i, Josephum fratrem illius — 3 a Eieronimum seque fratrem — 4 a i Joacbinum seque fratrem et 5 a / Ludovicum seque fratrem omnes reges et primores imperii illius. In locum illius electus fűit et respective per fcederatos denominatus rex Galliae Ludovicus 18 us ex Anglia adductus. Napóleon verő ad insulam Elbám tanquam ad exilium missus fűit. Uxore illius Maria Ludovica filia nostri imperatoris Francisci una eum filio unico ab eodem separata. His cum fine anni 1813. et usque médium 1814» actis pro restituenda orbi pace congressus universalis imperantium Wiennam indictus fűit pro mense Octobri. Mense Junio 1814. primam expeditionem aquaticam commercialem cum vinis suecepi Warsaviam et negotium totum concredidi certo Josepho Kasperkevics juveni sincero et honesto, quo cum societatem inivi. Cum fine mensis Augusti pro cognoscendo statu et administratione mea ivi secundario Warsaviam curru, ubi 7 diebus saltem morabar. Sub mora mea vidi Warsaviam reverti reliquias exercitus Polonici Napóleoni sacrati, qui 7 regimina equestria et unum variegatum pedestre eonstituebat. Idem exercitus comitabat funus principis Poniatowszky, qui ad Lipsiensem
