Szentpétery Imre: Az Árpád-házi királyok okleveleinek kritikai jegyzéke. Regesta regum stirpis Arpadianae critico diplomatica. I. kötet 2 füzet. (Budapest, 1927.)

tertium nomine Karaz comes Iwachinus vinctum transmisit ad regem. Perveniens siquidem ad castrum Budin viriliter pugnans exercitum sibi subditum in facto praelii laudabiliter confortando, ita quod duas portás civitatis igni combussisset, tandem post forte praelium ibi commissum, licet equo, cui insedebat, occiso sub eo ipse acceptis laethalibus plagis vix vivus remansit, domino exercitum conservante, tamen quatuor cognatis et aliis militibus suis ibidem per Bulgaros occisis castrum Budin ad manus eidem B. Asceni cum pleno dominio restituit ante diem. Item in exercitu quem idem páter noster illustris contra Romanum ducem Rutenorum levavit, in quo conflictu idem dux capite fűit truncatus, comes Iwachinus subsidiose virtutis opera ostendit, qui etiam omnibus expeditionibus tempore suo factis interfuit clara fidelitatis opera exercendo. Propter quee et alia multa servitia sua altae memoriae páter noster sibi et suis haeredibus haeredumque successoribus dictam possessionem Sczolouna in ius perpetuum contulit et donavit, regali privilegio confirmando. Tractu siquidem temporis, cum de patris nostri licentia donationes suas, quae perpetuitates vocabantur, revocaremus, haec sua donatio in iudicium deducta respectu servitiorum comitis Iwachini, qui iam decessaret, apud filios suos illibata permansit. Verum inclitae memoriae patre nostro rebus humanis exempto, nos coronam regni per successionem haereditariam divina dispositione adepti omnes perpetuitates per totum regnum nostrum validiori manu coepímus revocare, tamquam per quas coronae nostrae exstiterat (?) non modicum derogatum et licet tunc etiam intenderemus hanc donationem patris nostri non recipere a filiis comitis Iwachini pro patris eorum eminentibus servitiis digne factam, sed eis potius conservare, ad evitandum tamen scandalum, quod in cordibus aliorum nobilium regni nostri oriri potuisset, si nullum revocationis vultum circa hanc donationem ostentassemus, et ut facilior transitus ad ceteras immensas donationes revocandas pateret, si nullum excipiemus privilégium, tandem a filiis recepimus comitis Iwachini et a possessione ipsos ad tempus duximus removendos eo proposito et promisso, ut vei aliam possessionem in eiusdem comitatus districtu sub forma commutationis sibi daremus, vei eandem sibi captata opportunitate reddemus privilegio innovato. . . .*) haec autem dilecti et fideles nostri Philippus venerabilis páter episcopus Zagrabiensis et Thomas comes de Crocou filii eiusdem comitis Iwachini a nobis instanter petiverunt, ut eandem possessionem Sczolouna iuxta promissionem tempore revocationis a nobis factam sibi restituere dignaremur, maximé cum non solum paterna verum etiam ipsorumdem obsequiosa fidelitas ad restitutionem obtinendam possit et debeat merito suffragari. Unde nos promissionis nostrae, quam eisdem intuitu servitiorum patris sui feceramus, non immemores eandem propter ipsorum quoque servitia numerosa, de quibus quaedam in sequentibus tangi etiam voluimus, curavimus effectui mancipare. Iam dominus Th(omas) comes in minori ac hac (adhuc?) aetate constitutus in exercitu nostro contra nefandae memoriae Tartaros apud fluvium Soiow laudabiliter dimicavit