Bullae Bonicacii IX. P. M. IX. Bonifác pápa bullái. 1389–1396. (Budapest, 1889. Mon. Vat. Hun. I/3.)

biensem et Bosnensem. Dalmatiam tamen reliquasve provincias annexas omittimus.

1 Bullas per extensum vulgare superfluum foret; nam argumenti partém undequaque maximam formuláé identidem revertentes efficiunt, quas semel nosse sufficiat, et in omni subsequenti principalia excerpere satius fuerit.

2 Ut vero haec editio omnes bullas exhiberet, praeter regesta in Tabulario Datariae recondita, proferenda duximus etiam bullas in tomis regestorum Tabuiarii Yaticani, porro in Tabulario Regnicolari Hungáriáé et Primatiali repertas, necnon in editionibus Josephi Koller, Georgii Fejér et Augustini Theiner vulgatas. Harum tamen omnium numerus vix mentionem meretur, si de illis agitur, quas regesta Datariae exhibent. Tabulas ordine chronologico, iuxta seriem annorum regiminis Pontificis vulgamus. Dies, a quo anni numerantur, est illa coronationis, 9-a nempe Novembris.* III. Limites exercendae potestatis Sedi Apostolicae innatae nunquam ulterius porrigebantur, ac saeculo XIV. Summi Pontiíices in omnibus causis ecclesiasticis ipsi sibi vindicant partes deíiniendi et disponendi; immediate exercent iura, a decessoribus suis principibus, praelatis et collegiis ecclesiasticis concessa. Dispensationes diverssisimi generis ipsi impertiuntur, res controversas ipsi decidunt, beneficia ipsi conferunt. Conatus Summorum Pontificum, ut collationem beneíiciorum in manibus suis habeant, initium ducit a primis decenniis saeculi XIII. Hoc autem via reservationis obtinere optabant. Nonnullis in casibus, — verbi gratia, cum beneficium per translationem sive per mortem in Romána Curia subsecutam vacaret, collationem eius ad se pertinere decernebant; 1 Non possumus lamen non meminisse bullarum maioris momenti regnumque universum concernentium, quas vulgamus, etiam si forte immediate ecclesias Dalmatiae respiciant. 2 Omissiones tria puncta (...) signant. Signum«etc.» ibi solum adhibetur, ubi hoc iam in textu originali occurrit, adeoque omissiones in originali factas monstrat. 3 In hoc tomo eadem orthographia utimur, quam prolegomena unius prascedentium tomorum huius Diplomatarii (Series I. Tomus II.) per extensum illustrat. Tabularum in hoc tomo contentarum descriptio per officiales tabuiarii Vaticani confecta est. Textum prelo paravit, mendis liberavit, indicemque adiecit Joannes Karácsonyi SS. Theologiae Doctor, presbyter dioecesis Varadiensis lat. rit.