Acta legationis cardinalis Gentilis. II. Gentilis bibornok magyarországi követségének okiratai. 1307–1311. (Budapest, 1885. Mon. Vat. Hun. I/2.)

Quaquaversus circumferat oculos, vulnera se videre quamplurima, dictamum vero fere nullum. Expedit igitur oratorem suum sagacissimum Benedictum Geszti, Comitis Bodonis filium, qui tertio iam Apuliam lustravit, cumque Alberto etiam rege negotia gnaviter gessit; hac vero vice Romám etiam dirigere gressus iubetur, sollicitaturus SS. Patrem amplissimumque purpuratorum senatum: ut intestinis afflictae Hungáriáé malis, iisque iamiam fatalibus, mederi velint. Magister Benedictus prospere et ad amussim negotio sibi a domino rege, antistitibus regnique primoribus imposito defunctus, litteras solatio refertas attulit.

1 Ast Benedictus P. XI., idem ipse, qui nuper ut Nicolaus episcopus Ostiensis in causa Caroli Roberti suam navabat operám, — quemque pontiíicem recens electum, legatio Hungara salutatum accesserat, ne anni quidem tempore sedem S. Petri tenuit. Ab hinc integer fere annus pneteriit, dum altér crearetur pontifex, Clemens nimirum, hoc nomine V., qui quidem initio gravissimis a rege Galliae adeo urgebatur negotiis: ut nonnisi tardius, intercedente Carolo II. rege Siciliae avo Caroli Roberti, GENTILEM cardinalem legatum in Hungáriám designaverit eique in mandatis dederit, ut regni huius ad leges morum refingendi curam, in se susciperet. II. GENTILIS DE MONTEFLORUM

2 vir erat acris ingenii, mirae eruditionis, magnae sagacitatis atque industriae, quem prae ceteris animi dotibus, vei maximé singularis mentis vigor commendaverat.3 Origine Picenus, e genere apprime nobili, familiam Minorum Fratrum ingressus est. Theologica disciplina eggregie imbutus,

4 curiae pontiíiciae magister (lectorem vocant) fűit, quum Bonifacius P. VIII. eum mense Decembri 1298. collegio purpuratorum, titulo S. Martini de Monté aggregavit. 5 1 Litteras Caroli donatorias Gesztio datas v. in Monum. Andeg. I. n. 24. 2 «Quod in stemmate gentilicio tres monticulos floribus ornatos gereret.» V. Eggs. Purpura Docta seu vitae Cardinalium II. 259. 3 Sic indolem eius delineat ipse Clemens P. V. Monum. Vatic. Hung. Series I. tom. II. p. 2. (quas monumenta brevitatis ergo abhinc sic notabimus: Mon. V. H, II. 2). Bonfinius vero haec de eo habét (dec. II. lib. 9.) «Cardinalis pro facto gravissimus, et consilii tt virtutis compos non mediocris penitus inspicit animos, antequam severius quod adoriatur». 4 Doctrinam eius testantur: homiliae; apologia dein pro Bonifacio VIII.; item Dissertatio contra Fraticellos. Alii canonam illi palmam deferunt, quam tamen Waddingus denegat; quamvis in legatione Hungáriáé summám legum peritiam prae se tulerit. 5 Wadding. Annales Minorum ad ann. 1298.